۲-۲-۲-۳- تحقیقات انجام شده در سطح دانشگاه آزاد اسلامی

سامانیان (۱۳۸۲) در پژوهشی وضعیّت کمّی تولید اطلاعات علمی اعضای هیئت علمی دانشگاه های آزاد اسلامی سراسر کشور در سال‏های ۱۳۷۷ – ۱۳۷۵ را مورد بررسی قرار داد. نتایج پژوهش وی نشان داد روند تولید مقالات علمی، اجرای طرح‏های پژوهشی و تألیف کتاب در بین ‌گروه‌های آموزشی در طول سال‏های مورد تحقیق صعودی بوده است. بیش‏ترین تولید اطلاعات علمی از نظر موضوعی به گروه آموزشی علوم انسانی و کمترین آن به گروه آموزشی هنر تعلق داشته است. همچنین از میان مناطق دهگانه دانشگاه آزاد اسلامی منطقه ۸ که در برگیرنده واحدهای دانشگاهی مستقر در شهر تهران و شهرهای مجاور آن می‌باشد از تولیدات علمی بالاتری برخوردار بوده است.

زارعی و فامیل‏روحانی (۱۳۸۸) پژوهشی با عنوان علم‏سنجی: بررسی وضعیّت تحقیقات اعضای هیئت علمی دانشگاه های آزاد اسلامی منطقه پنج و شناسایی مشکلات آن ها در تولید اطلاعات علمی انجام دادند. یافته های پژوهش نشان داد که بین سابقه کار آموزشی- پژوهشی و تولیدات علمی رابطه معنی‏داری وجود دارد. بیش‏ترین تولیدات علمی در حوزه علوم انسانی و در قالب مقاله انجام شده است. ۴/۱۰ درصد از جامعه پژوهش، تولیدات علمی خود را در مجلات خارجی به چاپ رسانده‏اند. مشکلات اعضای هیئت علمی در مجموع به سه مقوله کلّی تقسیم شده است: مشکلات پژوهشی، مشکلات آموزشی و مشکلات منابع و تجهیزات کتابخانه.

۲-۲-۳- مطالعات انجام شده در خارج از کشور

مرور پژوهش‌های انجام یافته در خارج کشور نشان می‌دهد تا کنون پژوهشی که تولیدات علمی دانشگاه آزاد اسلامی را در پایگاه وب‌آوساینس بررسی نماید انجام نگرفته است. با وجود این، تحقیقات کلیدی بسیاری در خارج از کشور برای سنجش وضعیّت علم در سطح دانشگاهی و مؤسسه‌ای انجام شده است که به تعدادی از آن‌ ها اشاره می‌شود.

روشتن^[۳۱] و ملتزر^[۳۲] (۱۹۸۱) پژوهشی با عنوان تولیدات پژوهشی، درآمد دانشگاهی و تأثیرات علمی (استنادات) ۱۶۹ دانشگاه بریتانیا، کانادا و آمریکا (۱۹۷۷) انجام دادند. در این پژوهش ۱۶۹ دانشگاه بریتانیا، کانادا و آمریکا بر اساس تولیداتشان در همه رشته‏ها مورد ارزیابی قرار گرفتند. همچنین ‌داده‌هایی ‌در مورد درآمد دانشگاه، سال تأسیس دانشگاه، تعداد مجلات مشترک سال جاری، تعداد دانشجویان، تعداد کل اعضای هیئت علمی، و نیز تعداد انتشارات، میزان اعتبار و استنادات اعضای هیئت علمی بخش روانشناسی گردآوری شد. رتبه بندی ۱۰۰ دانشگاه برتر سه کشور بریتانیا، کانادا و آمریکا در نمایه استنادی علوم، علوم اجتماعی و هنر و علوم انسانی نشان داد که دانشگاه‏ هاروارد؛ دانشگاه تگزاس؛ دانشگاه کالیفرنیا در لس‏آنجلس‏؛ دانشگاه لندن در انگلیس؛ دانشگاه ویسکانسین؛ دانشگاه ایلینوی؛ دانشگاه مینسوتا؛ دانشگاه کالیفرنیا در برکلی؛ دانشگاه استنفورد و دانشگاه واشنگتن ده دانشگاه پرتولید هستند. یافته ها نشان داد از ۱۰۰ دانشگاه پرتولید، ۵۰ دانشگاه از بریتانیا می‏ باشد، در حالی که ۱۱ دانشگاه از کانادا است.

کیم^[۳۳] (۲۰۰۰) طی پژوهشی با عنوان تحلیل کتابسنجی تولیدات علمی گروه شیمی دانشگاه ملّی سئول طی سال‎های ۱۹۹۸- ۱۹۹۲ بر اساس داده های مؤسسه اطلاعات علمی، تعداد مقالات منتشر شده در مجلات و دفعات استناد ‌به این مقالات را مورد بررسی قرار داد. نتایج این تحقیق نشان داد ۶۵۱ مقاله توسط ۲۹ عضو هیئت علمی سئول منتشر شده و در نمایه استنادی علوم نمایه شده است. ۳۳/۸۸ درصد از این مقالات در نشریات معتبر داخلی و ۶۷/۱۱ درصد مقالات در نشریات خارجی به چاپ رسیده است. علاوه بر این، از مجموع مقالات یاد شده ۳/۵۹ درصد توسط یک یا بیش از یک عضو از گروه شیمی این دانشگاه تولید شده است. ۳/۲۹ درصد با همکاری اساتید این گروه و سایر اساتید کره‏ای تولید شده است. نیمی از مقالات در مجلاتی منتشر شده که عامل اثرگذاری یک یا بالاتر داشته‏اند. مقالات منتشر شده در مجلات آلمان، ایالات متحده و انگلستان استنادات بیشتری دریافت نموده ‏اند.

اوزن^[۳۴] (۲۰۰۲) در پژوهشی با عنوان رتبه‏ بندی تولیدات علمی مؤسسات بر اساس انتشارات آن ها در زمینه علم‏سنجی، اطلاع‏سنجی و کتاب‏سنجی طی سال‏های ۱۹۸۱ تا ۲۰۰۰، به رتبه‏ بندی مؤسسات پرداخت. در این پژوهش، ده مجله علمی که مقالات اصلی را در زمینه علم‏سنجی، اطلاع‏سنجی و کتاب‏سنجی منتشر می‏ نماید مورد بررسی قرار گرفت. وابستگی سازمانی نویسندگان در تمام شماره‏ها بررسی شد و رتبه‏ بندی از طریق دادن اعتبار به نویسندگان مؤسسات بر اساس تألیفات آن ها انجام گرفت. یافته ها نشان داد که دانشگاه شفلید انگلستان، دانشگاه کارولینای شمالی آمریکا، دانشگاه لیدن هلند، دانشگاه شهری لندن انگلستان، مؤسسه ملّی علوم، فن‌آوری و مطالعات توسعه هندوستان، دانشگاه ساکس انگلستان، دانشگاه ایلینوی آمریکا، دانشگاه میشیگان آمریکا، آکادمی علوم مجارستان و دانشگاه ایندیانای آمریکا به ترتیب بیشترین توسعه را در زمینه علم‏سنجی، اطلاع‏سنجی و کتاب‏سنجی در طی سال‏های ۱۹۸۱ تا ۲۰۰۰ داشته‏اند.

لی^[۳۵] (۲۰۰۳) در تحقیقی به بررسی تولیدات علمی مؤسسه زیست‏شناسی سلولی و مولکولی سنگاپور طی ده سال از بدو تأسیس این مؤسسه پرداخت. در این تحقیق درون‏دادهای تحقیقاتی و همچنین برون‏دادها (انتشارات، دانشجویان فارغ‏التحصیل و اختراعات ثبت شده) مورد بررسی قرار گرفته‏اند. یافته های وی نشان می‏ دهد مؤسسه زیست‏شناسی سلولی و مولکولی سنگاپور طی ده سال، ۳۹۵ مقاله تحقیقی، ۳۳ جلد کتاب، ۲۴ مقاله کنفرانس، ۴ رساله، ۴۶ فارغ‏التحصیل دکترا و ۱۴ فارغ‏التحصیل فوق لیسانس و ۱۰ پروانه ثبت اختراع داشته است. از نظر ارزش جهانی، مقالات ۶/۹۵ درصد از پژوهشگران این مؤسسه در مجلات آی‏اس‏آی منتشر شده است. میزان متوسط استناد به مقالات ۲۵ تا ۳۰ می‏ باشد.

ولازو^[۳۶]، لنز^[۳۷] و دیمیس^[۳۸] (۲۰۰۴) در پژوهشی با عنوان تمرکز علوم در دانشگاه های دولتی برزیل ارتباط بین نوع دانشگاه، تعداد درجه‏های ارائه شده، تعداد اعضای هیئت علمی و تعداد مقالات منتشر شده را بررسی کردند. یافته های آن ها نشان داد که طی ۲۰ سال گذشته رشد علم در دانشگاه های برزیل سرعت زیادی داشته است. علی‌رغم وجود دانشگاه‏ هایی که توسط بخش خصوصی اداره می ‏شوند، پایه و اساس بیشتر تحقیقات و انتشارات فنی دانشگاه های مورد حمایت دولت هستند. تفاوت عمده دانشگاه های دولتی و خصوصی در سرمایه‏گذاری برای دوره های بالاتر از لیسانس می‏ باشد. همچنین نتایج نشان داد که ارتباط قوی بین تحقیقات انجام شده با همکاران خارجی و میزان استناد به انتشارات وجود دارد که این گرایش از ویژگی بسیاری از کشورهای در حال توسعه و کشورهای کمتر توسعه یافته می‏ باشد.