۳-۶-۲- روایی (اعتبار) پرسشنامه:

روایی از واژه «روا» به معنای جایز و درست گرفته شده و روایی به معنای صحیح و درست بودن است. مقصود از روایی آن است که وسیله اندازه گیری بتواند خصیصه و ویژگی مورد نظر را اندازه بگیرد. اهمیت روایی از آن جهت است که اندازه گیری های نامناسب و ناکافی می‌تواند هر پژوهش علمی را بی ارزش و ناروا سازد. اعتبار در اصل به صحت و درستی اندازه گیری محقق بر می‌گردد (خاکی، ۱۳۸۲). برای تعیین اعتبار پرسشنامه روش های متعددی وجود دارد که یکی از این روش ها اعتبار محتوا می‌باشد.

اعتبار محتوا نوعی اعتبار است که برای بررسی اجزای تشکیل دهنده یک ابزار اندازه گیری به کار برده می شود. اعتبار محتوای یک ابزار اندازه گیری به سوال های تشکیل دهنده ی آن بستگی دارد. اگر سوال های پرسشنامه معرف ویژگی ها و مهارت های ویژه ای باشد که محقق قصد اندازه گیری آن ها را داشته باشد، آزمون دارای اعتبار محتوا است. برای اطمینان از اعتبار محتوا، باید در موقع ساختن ابزار چنان عمل کرد که سوال های تشکیل دهنده ابزار اندازه گیری معرف قسمت های محتوای انتخاب شده باشد. ‌بنابرین‏ اعتبار محتوا، ویژگی ساختاری ابزار اندازه ­گیری است که همزمان با تدوین آزمون در آن تنیده می شود. پرسشنامه مورد استفاده در این پژوهش از نوع پرسشنامه استاندارد سنجش سواد مالی، رفاه مالی و رفاه ذهنی بوده که پرسشنامه استاندارد سواد مالی، رساله دکتری معین الدین مورد استفاده قرار گرفته است.در تهیه پرسشنامه رفاه مالی از پرسشنامه استاندارد هیگنزواستون روبرتس(۲۰۱۰)، استفاده شده است. ‌بنابرین‏ پرسشنامه دارای روایی لازم می‌باشد

۳-۷- جامعه آماری و نمونه آماری

یک جامعه آماری عبارت است از مجموعه ای از افراد یا واحد ها که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند. صفت مشترک صفتی است که بین همه ی عناصر جامعه آماری مشترک و متمایز کننده جامعه آماری از سایر جوامع باشد (آذر، مومنی،۱۳۸۰). همچنین در تعریفی دیگر بیان شده است که جامعه تحقیق، مجموعه حقیقی یا فرضی است که نتایج تحقیق به آن انتقال داده می شود(دلاور،۱۳۸۰). جامعه آماری تحقیق مورد نظر عبارت است از دانشجویان استان یزد.

گروه نمونه، یک مجموعه فرعی از جامعه آماری است که با مطالعه ی آن محقق قادر است نتیجه را به کل جامعه ی آماری تعمیم دهد.(سکاران ،۱۳۸۱: ۲۹۵) یا به عبارت دیگر، تعداد محدودی از آحاد جامعه آماری که بیان کننده ویژگی های اصلی جامعه باشد را نمونه گویند (آذر،مومنی،۱۳۸۰).

در این مطالعه برای تعیین حجم نمونه از جدول مورگان استفاده گردیده است. از آنجا که حجم جامعه آماری تحقیق (دانشجویان استان یزد) از ۶۰۰۰۰ نفر بیشتر بوده، حجم نمونه بر اساس جدول مورگان ۳۸۴ نفر تعیین گردید. همچنین در ادامه به منظور تعیین پاسخگویان از روش نمونه گیری چند مرحله ای تصادفی استفاده شد. که در آن دانشگاه های به عنوان خوشه و دانشکده ها و رشته‌های تحصیلی به ‌عنوان طبقه در نظر گرفته شده است.

۳-۸- روش های مورد نظر برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و آزمون فرضیه‌ها

تجزیه و تحلیل به عنوان فرآیندی از روش علمی، یکی از پایه های اساسی هر روش تحقیقی است. تجزیه و تحلیل به طور کلی عبارت است از روشی که از طریق آن کل فرایند پژوهشی، از انتخاب مسئله تا دسترسی به یک نتیجه هدایت می شود. پژوهشگر برای ‌پاسخ‌گویی‌ به مسئله تدوین شده و با تصمیم گیری ‌در مورد رد یا تأیید فرضیه ای که صورت بندی ‌کرده‌است از روش های مختلف تجزیه و تحلیل استفاده می‌کند (طاهری،۱۳۷۷، ص۱۱۴). هدف از تحلیل و توصیف در آمار، بررسی جامعه آماری است که به ۲ طریق توصیف می شود، یا با سر شماری کلیه عناصر جامعه و محاسبه پارامتر که در این صورت فنون آمار توصیفی به کار خواهد رفت و یا با بهره گرفتن از تخمین زننده برای برآورد پارامتر.

آمار استنباطی شامل فنون تخمین آماری و آزمون فرضیه‌ها می شود. اینکه از کدام طریق (تخمین یا آزمون)، استنباط انجام گیرد، به نوع تحقیق بستگی دارد اگر تحقیق از نوع سوال و صرفاً حاوی پرسش درباره پارامتر باشد از تخمین آماری برای پاسخ به سوالات استفاده می شود و اگر حاوی فرضیه‌ها بوده و از مرحله سوال گذر کرده باشد، آزمون فرضیه و فنون آماری آن به کار می رود. با توجه به مطالب در این تحقیق از هر دو نوع آمار توصیفی و استنباطی استفاده می‌گردد از آمار توصیفی برای نمایش اطلاعات جمعیت شناسی با بهره گرفتن از جداول فراوانی و نمودار های میله ای استفاده می شود. از فنون استنباط آماری نیز در این تحقیق استفاده شده است و چون به دنبال آزمون فرضیه های آماری هستیم از آزمون فرضیه‌ها و فنون آماری مرتبط با آن استفاده می شود.

۳-۸-۱- آزمون ضریب همبستگی پیرسون

ضریب همبستگی؛ شدت رابطه و همچنین نوع رابطه، مستقیم یا معکوس را نشان می‌دهد. مقدار ضریب همبستگی همواره بین ۱ و ۱- می‌باشد. ضریب همبستگی با r نشان داده شده و توسط فرمول زیر محاسبه می­گردد:

(۳-۲)

– آزمون معنی دار بودن r

ضریب همبستگی با توجه به نمونه ای مشخص محاسبه می شود. بدیهی است که این ضریب، که بعضی مواقع ضریب همبستگی نمونه ای خوانده می شود، از نمونه ای به نمونه ای دیگر تغییر می‌یابد (آذر و مومنی، ۱۳۸۷) سوالی که در این قسمت مطرح می‌گردد این است که آیا ضریب همبستگی به دست آمده بین دو متغییر X و Y معنی دار است یا خیر؟ یا به عبارت صحیح تر ، آیا می توان به وجود یک رابطه علت و معلولی خطی اذعان داشت و یا ضریب همبستگی به دست آمده ناشی از شانس و تصادف بوده و ضریب همبستگی جامعه برابر صفر است؟ در اینجا ضریب همبستگی پیرسون و آزمون آن مدنظر است که مراحل این آزمون در زیر آمده است.

آماره مناسب برای آزمون، در خصوص صفر بودن ضریب همبستگی جامعه (آذر و مومنی،۱۳۸۰) و یا به عبارت روشن تر معنی دار بودن ضریب همبستگی به دست آمده از فرمول زیر محاسبه می شود که دارای توزیع tاستیودنت با n-2 درجه آزادی است.

(۳-۳)

– فرضیه‌ها

می‌خواهیم آزمون کنیم که آیا دو متغیر تصادفی x و y همبسته اند یا نه. به عبارت دیگر، آیا ضریب همبستگی جامعه برابر صفر است یا نه. ‌بنابرین‏ فرضیه‌ها ‌به این صورت خواهند بود.

(نقض ادعا) بین دو متغیر X و Y رابطه معنی داری وجود ندارد.

(ادعا) بین دو متغیر X و Y رابطه معنی داری وجود دارد.

– مراحل تصمیم گیری

در این مرحله مقدار واقعی آماره آزمون که از طریق فرمول فوق محاسبه گردیده است با مقدار جدول مقایسه می­گردد و چنانچه مقدار واقعی آماره آزمون در ناحیه H₀ قرار گرفت فرض صفر در سطح اطمینان مورد نظر تامین می شود در غیر اینصورت H₀ رد می‌گردد و H₁ تأیید می شود و بیانگر وجود رابطه معنی دار بین x وy خواهد بود (آذر ، مومنی،۱۳۸۰).

۳-۸-۲- آزمون مقایسه میانگین های دو جامعه آماری