اشمیت و سرمت^[۳۶](۱۹۸۳) چهار مؤلفه‌ جنسی، احساسی، دوستانه، خانوادگی، اسکایس و گینتر و گرشتاین^[۳۷](۱۹۸۴) چهار مؤلفه‌ بعد عاطفی، یعنی بی قراری، اندوهگینی، دوری گزینی، و انزواطلبی، روکج و براک^[۳۸](۱۹۹۷) پنج بعد نابسندگی های شخصی شامل نارسایی های تحولی، روابط صمیمانه ناخرسند، تغییر مکان و جدایی های معنادار، و ناچیز شمردن در اجتماع، دی یانگ گیرولد^[۳۹](۱۹۸۷) سه وجه احساس تنهایی، شامل شدت (مانند ماهیت و گستره ی انزوای اجتماعی)، نمای زمانی (مانند نوسان های احساس تنهایی) و ویژگی های هیجانی (مانند فقدان احساس مثبت) را مطرح ساخته اند. افزون بر این دی توماسو و همکاران^[۴۰] (۱۹۹۹ ) در یک بررسی گسترده با بهره گرفتن از هفت آزمون (با ۲۱ زیر مقیاس)، چهار عامل همبسته هیجانی، تنهایی اجتماعی، تنهایی خانوادگی و عاطفی منفی را به دست آورند.

بدون تردید ناهماهنگی و اختلاف در تعیین عوامل ، ابعاد و مؤلفه‌ های احساس تنهایی علاوه بر اینکه متاثر از مبانی نظری و زیر بنایی متفاوت این سازه است، زیر تاثیر ساختار های فرهنگی و اجتماعی افراد و ‌گروه‌های مورد مطالعه نیز قرار دارد. بررسی های پژوهش گران مستقیما در جنبه‌های بین فرهنگی احساس تنهایی و نیز سه نکته با ارزش تأکید دارند. نخست اینکه اندازه گیری احساس تنهایی بر اساس فرهنگ محدود می وشد؛ دوم اینکه شیوع احساس تنهایی در کشور های مختلف متفاوت است و سرانجام اینکه نیرومندی حداقل یکی از پیش بین های احساس تنهایی ، یعنی پایگاه ارتباطی ، در کشور های مختلف یکسان نیست. پولمن^[۴۱]، (۲۰۰۳) معتقد است که عوامل فرهنگی در شکل گیری احساس تنهایی به شکل یکسان نیستند. در فرهنگ های فرد گرا مانند امریکا، آمادگی های ارتباطی افراد برای برقراری دوستی ها، نقش کلیدی دارند، در حالی که در فرهنگ های جمعی روابط خانوادگی نقش بزرگتری را برعهده دارند. یافته ها نشان می‌دهد میزان احساس تنهایی در فرهنگ های جمع گرا، جایی که افراد مسئولیت بیشتری به خاطر شکست های بین فردی می‌پذیرند، بالا است( اندرسون^[۴۲]، ۱۹۹۹).

پژوهشگران در بین عوامل مهم و مؤثر فرهنگی نقش خانواده را برجسته می‌کنند(خویی نژاد، رجایی و محب راد، ۱۳۸۶؛ لعلی فاز و عسگری، ۱۳۸۷). ‌بنابرین‏ تفاوت های اجتماعی ، تعامل های بین فرهنگی و شبکه حمایتی در دسترس برای افراد در فرهنگ ها و کشورهای متفاوت ، تعیین کننده های آدابی هستند که افراد در آن احساس تنهایی را تجربه می‌کنند. اگر این فرض پذیرفته شود که تنهایی گویای روابط افراد با اجتماع است می توان قبول کرد که تنوع بین فرهنگی و تفاوت در برقراری روابط اجتماعی مردم به تفاوت در ادراک، تجربه و مقابله با احساس تنهایی منجر می شود(رحیم زاده، ۱۳۸۹).

با آنکه احساس تنهایی از دهه ۱۹۵۰ مورد توجه محققان به عنوان سازه ای تجربی قرار گرفت؛ اما پژوهش های آن از دهه ۱۹۷۰ و با انتشار کتاب اثر گذار ویس (۱۹۷۳) با عنوان ”احساس تنهایی: تجربه انزوای عاطفی و اجتماعی“ آغاز شد.

دیدگاه های نظری متفاوتی پیرامون بررسی شکل گیری و تحول احساس تنهایی مطرح شده است. برخی از متخصصان نظیر سالیوان و بالبی به روابط میان والد-کودک توجه نشان داده و عدم برقراری مناسب ارتباطات توام با ایمنی و رضایت در کودک را عامل تجربه احساس تنهایی دانسته اند.

دیدگاه تکاملی بر این مسئله تأکید می‌کند که نیاکان ما در ابتدای تاریخ برای حفظ خود از ‌آسیب‌های محیطی و در حقیقت احساس تنهایی که برای ایشان به وجود می آورد سعی می‌کردند که به صورت دسته جمعی و در ارتباط با هم زندگی کنند مانند نوزاد انسان که برای ادامه حیات نیازمند ارتباطاتی از این دست است. با پیچیده تر شدن جوامع، خود ارتباط به دلیل تغییرات نیازهای انسان مورد توجه قرار گرفت. کودک انسان با افزایش سن نیاز به برقراری ارتباطات ایمنی بخش با افراد دیگر است که زمینه‌های آن در کودکی شکل گرفته است(متیس و آدامز^[۴۳]، ۲۰۰۴).

نوجوانی به دلیل ویژگی‌های خاص و منحصر به فردی که به همراه می آورد احساس تنهایی خاص خود را نیز ایجاد می‌کند. نوجوانان بر خلاف کودکان که نمی توانند با داشتن درک درست از احساس تنهایی درباره آن صحبت کنند، می‌توانند احساسات خود را بیان کنند. از نظر برخی از متخصصان احساس تنهایی در این مرحله امری بهنجار است. نوجوانان در این مرحله با ویژگی‌های خاص شناختی خود نظیر فرضیه پردازی و خودمحوری که دارند و با فکر اینکه روزی از پدر و مادر خود جدا می‌شوند نوعی غم را تجربه می‌کنند که نشانگر احساس تنهایی آن ها‌ است(همان منبع).

۲-۲- تعهد هویت^[۴۴]

تعهد در لغت به معنای عهده‌ دار شدن، کاری‌ بعهده‌ گرفتن، عهد و پیمان، تعهد از مصدر ۱-بگردن گرفتن، کاری را بعهده گرفتن . ۲ – تیمار داشتن، نگاه داشتن.۳ – عهد بستن، پیمان بستن . ۴ – و در اسم یعنی تیمار داشت، غمخواری است(معین، ۱۳۷۴).

تعهد یک چارچوب ارجاعی از ارزش ها و باورهاست که ممکن است خودساخته یا تجویز شده از جانب دیگران باشد. تعهد بر مبنای فرایند تصمیم گیری شامل اتخاذ نظر، انتخاب و رد کردن قرار دارد. تعهد یعنی تثبیت و اتخاذ تصمیم های نسبتا با دوام و سرمایه گذاری شخصی روی آن ها”(اریکسون، ۱۹۶۸).

شکل گیری و ماندگاری تعهد هویت مبتنی بر فرایند های متفاوتی است. برای مثال اریکسون(۱۹۸۷ به نقل از برزونسکی، ۲۰۰۴)بین مؤلفه‌ های عاطفی و شناختی تعهدات شخصی تمایز قائل است. تعهدات شناختی مبتنی بر اطلاعات هستند و گستره ای از دیدگاه ها و اعتقادات محکم را که در شبکه منسجمی از اعقاید و شواهد منطقی بسط داده شده، منعکس می‌کنند. در مقابل تعهدات عاطفی یک حس غیر عقلانی ولی غیر متزلزل از اطمینان را منعکس می‌سازند. تعهدات هنجاری نسبت به تعهدات اطلاعاتی، بیشتر مبتنی بر بنیان های عاطفی هستند.

در نظریه اریکسون(۱۹۶۸) نقش محوری شکل گیری هویت در تعهد هویت را در اواخر نوجوانی مهم می‌داند. به باور اریکسون به دلیلی تغییرات اجتماعی و ساختاری در جوامع معاصر غربی، نوجوانان دچار بحران هویت شده و فرد در تلاش برای شکل گیری هویت خود برای رسیدن به بزرگسالی و دستیابی به تعهد هویت تلاش می کند(آرنت^[۴۵]، ۲۰۰۴).

به گفته اریکسون (۱۹۶۸)، فرایند شکل گیری هویت در رسیدن به تعهد نسبت به هویت دارای اثرات مفید در تنظیم هویت افراد است. از نظر اریکسون هویتی که به خوبی توسعه یافته و یکپارچه شده باشد می‌تواند فراهم کننده احساس های ذهنی وحدت درونی و تداوم در طول زمان، احساس خوب بودن و اعتماد به نفس باشد. (ویلر و آدامز وکیتینگز^[۴۶]، ۲۰۰۱). در واقع شواهد حاکی از آن است که یک ارتباط مثبت بین تعهد هویت و بهزیستی روان شناختی وجود دارد. بر این اساس، توسعه هویت در راستای تعهد نسبت به هویت به طور کلی به عنوان یک مسئله هسته ای و درمانی در مشاوره برای افرادی که به نوجوانی و بزرگسالی نزدیک می‌شوند در نظر گرفته شده است(شولتز و بلستین ^[۴۷]، ۱۹۹۴) مشاهده شده است. چندین مطالعه تجربی نشان می‌دهند که فرایندهای انگیزشی فراهم کننده شرایطی جهت ایجاد تعهدات هویت هستند. ‌بنابرین‏، فرایند های انگیزشی راهکارهای ارتباطی را فراهم می‌کند که از طریق آن تعهدات نتایج مفید را برای فرد فراهم می‌کند. (همان منبع)

نظریه های فعلی، تاب آوری را سازه ای چند بعدی متشکل از متغیرهای سرشتی^[۵۰]، مانند مزاج و شخصیت، همراه بامهارت های مخصوص مثل مهارت حل مسئله می دانند (بشارت و همکاران،۱۳۸۶ص۸۴).

تاب آوری پدیده ی ژنتیکی صرف نیست که فقط انسان‌های خاص دارای آن باشند. در واقع، پدیده تاب آوری ظرفیتی ذاتی در هر فرد است که می‌تواند به خود اصلاح گری و تغییر منجر گردد(ماستن و همکاران،۱۹۹۰).تاب آوری که مقاومت در برابر استرس یا رشد پس ضربه ای نیز نامیده می شود. در امتداد یک پیوستار با درجات متفاوت از مقاومت در برابر آسیب های روانشاختی قرار می‌گیرد (اینگرام و پرایس^[۵۱]، ۲۰۰۱ص ۱۹). ‌بر اساس این تعریف، تاب آوری فراتر از جان سالم به در بردن از استرس ها و ناملایمات زندگی است و با رشد مثبت، انطابق پذیری و رسیدن به سطحی از تعادل بعد از به وجود آمدن اختلال در وضعیت تعادلی پیشین مطابقت می‌کند (ریچاردسون^[۵۲]، ۲۰۰۲ص۱۸).

نان هاندرسن تاب آوری را ترکیبی از ۶ عامل زیر معرفی می‌کند:

-فراهم سازی حمایت مهربانانه

-طراحی و ارتباط سازی برای افزایش امیدواری


-فرصت سازی برای مشارکت معنادار

-پیشاهنگی در پیوند های اجتماعی

-مرزبندی شفاف و سازگار

-آموزش مهارت های زندگی

ماستن و کوتسورات^[۵۳](۱۹۹۸) خصوصیات تاب آوری را ‌به این شرح توصیف نموده اند:

۱- برخورداری از تیزهوشی و مهارت عقلانی، توانایی در صمیمیت و گسستگی

۲- توانایی در مفهوم پردازی موضوعات متعدد، دستیابی فرد ‌به این اعتقاد که حق زندگی کردن دارد.

۳- برخوردار بودن از توانایی یادآوری و فراخوانی اشخاص و موضوعات خوب و نگهداری آن ها(نمادهای خوب) در ذهن

۴- برخورداری از توانایی در لمس عواطف، بجای این که وی هر زمان که عواطف مهم وی برانگیخته شدند، آن ها را انکار یا سرکوب کند.

۵- داشتن هدف در زندگی

۶- -برخورداری از توانایی جذب و استفاده از حمایت اجتماعی

۷- برخورداری از توان در نظر گرفتن احتمالات در زندگی و استفاده مطلوب از دستورات اخلاقی جامعه مدنی

۸-نیاز و توانایی در کمک به دیگران

۹- برخورداری از خزانه عاطفی

۱۰- کاردان و مبتکر بودن

۱۲- برخورداری از دیدگاهی نوع دوستانه نسبت به دیگران

۱۳- برخورداری از ظرفیت تبدیل درماندگی آسیب رسان به درماندگی آموخته شده.

در مجموع می توان گفت که تاب آوری فرایندی پویا است که در آن تأثیرات محیطی و شخصیتی در تعاملی متقابل بر یکدیگر اثر می‌گذارند. پژوهش های تاب آوری الگوهای نظری رشد انسان را که پیش از این توسط اریکسون، برونفن، پیاژه، کلبرگ، گیلیان، استینر، مازلو و پیرس مطرح شده بود(ماستن، ۲۰۰۱)، مورد تأیید قرار می‌دهند. در تمامی این الگوهای نظری، در حالی که بر ابعاد مختلف رشد انسانی(روانی- اجتماعی- شناختی- اخلاقی- معنوی) تأکید می شود، هسته مرکزی این رویکردها را این پیش فرض تشکیل می‌دهد که فطرتی بیولوژیک برای رشد و کمال در هر انسان وجود دارد-طبیعت خود اصلاح گری ارگانیسم انسانی- که به طور طبیعی و تحت شرایط معین محیطی می‌تواند آشکار شود. همان گونه که ماستن(۲۰۰۱) می‌گوید: هنگامی که فاجعه از سر بگذرد و نیازهای اولیه انسانی تأمین گردد، آن گاه تاب آوری احتمال ظهور می‌یابد. مهم ترین نتیجه کاربردی برآمده از دل پژوهش های تاب آوری، این است که می‌توانیم توانمندی افراد را ارتقاء دهیم بگونه ای که آن ها به احساس هویت و کارآمدی، توانایی تصمیم گیری، هدف گذاری و باور به آینده دست یابند و از این راه بتوانند نیازهای اولیه انسانی خود برای مهربانی، رابطه با دیگران، چالش، قدرت و معنا داری را در شرایط طاقت فرسا به ‌عنوان کانون توجه هر گونه مداخلات پیشگیرانه، آموزشی و رشد فردی قرار دهند(توگاد و فردریکسون، ۲۰۰۴ص۳۳).

۲-۳-انواع تاب‌آوری:

بنا به نظر هارت ^[۵۴]و همکاران (۲۰۰۷) توصیف تاب‌آوری سه روش را شامل می‌شود: تاب‌آوری حقیقی، تاب‌آوری عمومی، تاب‌آوری تلقیحی (به نقل از مرتضوی، ۱۳۸۹ص۷۹).

– تاب‌آوری عمومی: در زبان عامه همان غلبه بر موقعیتهای دشواری است که هر کسی با آن مواجه می‌شود. تاب‌آوری همان چیزی است که تقریباً همه ما از آن برخورداریم و به نظر می‌رسد که برای نژاد بشر برنامه‌ریزی شده است. آن دسته افرادی که دوران کودکی خوبی را پشت سر می‌گذارند با بسیاری از چالش‌ها و مشکلاتی که پیش آمده درگیر می‌شوند حتی اگر برخی از این مشکلات بدون هیچگونه اغراقی بزرگ و شگفت‌انگیز به نظر‌آیند. البته همیشه استثناء وجود دارد و کسانی هستند که به راهنمایی، مدیریت و حمایت صریح نیاز دارند، اما بیشتر افراد داری یک ذهنیت تاب‌آوری مساعد می‌باشند. همه ما عاشق می‌شویم، زندگی می‌کنیم، کار می‌کنیم، عمق درد و اندوه را می‌آزماییم و پس از آن بر آن چیره می‌شویم (مرتضوی، ۱۳۸۹ص۷۹).

– تاب‌آوری حقیقی: یک مفهوم مقایسه‌ای است و روانشناسان را در درک اینکه چه چیزی در پس تفاوت‌های افراد و حرکت در مسیر زندگی شخصی‌شان قرار دارد یاری می‌کند و این همان چیزی است که ما را برای ایجاد آینده‌ای بهتر برای افرادی که می‌شناسیم، شگفت‌زده، مصمم و امیدوار می‌سازد. تاب‌آوری حقیقی در جایی آشکار می‌شود که افرادی با دارایی و منابع بسیار کم و یا افرادی با آسیب‌پذیری بالا، آینده‌ای بهتر از آنچه با توجه به شرایطشان و در مقایسه با سایر افراد برایشان پیش‌بینی کرده‌ایم، نشان می‌دهد.

– تاب‌آوری تلقیحی: این قسمت کمی پیچیده‌تر است. تاب‌آوری تلقیحی ما را به عنوان متخصص گیج و دستپاچه می‌کند و انتظارات مارا آشفته و فرد را مغشوش‌تر می‌کند. این مقوله حتی آسیب‌پذیری ما و مکانیزم‌های حفاظتی و بدبختی را به موفقیت و یا حداقل توان پیشگیری وضعیت بدتر، مصیبت و بلا فراهم می‌کند. در اینجا تقریباً به طور ناخودآگاه بلا و مصیبت به نتایج و پیامدهایی در تاب‌آوری تبدیل می‌شود به هر حال چنین تلقیحی، به ندرت در زندگی افراد مورد نظر به چشم می‌خورد. اثر تلقیحی می‌تواند با توجه به تجربیات فرد ادامه یابد و البته مادامی که این تجربیات سخت و طاقت‌فرسا نباشد (مرتضوی، ۱۳۸۹ص۷۹).

مدل‌های تاب‌آوری:

مدل‌های متعددی برای تاب‌آوری ارائه شده است که در تمامی آن ها چگونگی تأثیرگذاری عوامل فردی و محیطی بر کاهش یا خنثی کردن اثرات آسیب‌رسان عوامل خطرزا مورد تأکید بوده است.

– مدل‌های گارمزی و همکاران:

گارمزی، ماستن و تلی در سال (۱۹۸۴) سه مدل تاب‌آوری تحت تاب‌آوری جبرانی^[۵۵]، محافظتی^[۵۶]و چالشی^[۵۷]بیان کردند.

مدل جبرانی: عامل جبرانی متغیری است که در جهت مقابل یک عامل خطرزا مقابله یا عمل می‌کند و تأثیر مواجهه را خنثی می‌سازد. این عامل در تعامل با عامل خطرزا قرار ندارد، بلکه تأثیری مستقیم و مستقل بر پیامد مورد نظر دارد: هر دو عامل خطرزا و جبرانی در پیش‌بینی پیامد نقش دارند.

ضمانت اجرای استقلال و بی‌طرفی داور جرح او است. ‌به این معنی که اگر داور هریک از طرفین یا داور رئیس فاقد این صفت باشد و حاضر نشود کناره‌گیری نماید، هریک از طرفین می‌تواند او را جرح کند. ماده ۱۱ قواعد دیوان درباره تشریفات جرح، مقررات روشن و صریحی را پیش‌بینی ‌کرده‌است. مطابق ماده ۱۱ (۱) جرح داور به علت عدم استقلال یا سایر علل، باید به صورت کتبی به دبیرخانه دیوان تسلیم شود و حاوی شرح اوضاع و احوالی باشد که مبنای جرح قرار گرفته است و مطابق بند ۲ماده مذکور اعلام جرح باید ظرف ۳۰ روز از تاریخ تأیید نصب داور توسط دیوان داوری یا اگر علت جرح بعداً در حین رسیدگی حادث شود و یا اگر از قبل وجود داشته ولی بعداً مکشوف شود، باید ظرف ۳۰ روز از تاریخی باشد که جرح کننده از آن مطلع شده است. رسیدگی به جرح بر عهده دیوان داوری اتاق است و تصمیم او در این مورد قطعی است و دیوان مکلف نیست دلایل خود را ‌در مورد قبول یا رد جرح اعلام کند (ماده ۷ (۴) قواعد). رسیدگی به جرح دو مرحله دارد: یکی قابل استماع بودن آن از این حیث که آیا به موقع مظرح شده یا نه، دوم از لحاظ ماهوی از این حیث که آیا ادله جرح قانع کننده هست یا نه. دیوان می‌تواند هر دو مرحله را یکجا تصمیم‌گیری کند یا آن را تفکیک کند اما در هر حال، ابتدا باید موضوع به داور مجروح و نیز طرف مقابل اعلام و به‌ آ‌ن‌ها مهلتی داده شود که اظهارنظر نمایند.

همان‌ طور که پیدا‌ است، جرح داور هنگامی معنی پیدا می‌کند که او ‌به این سمت منصوب شده باشد و الا در زمان معرفی و نامزد شدن داور، جرح معنی ندارد و اگر یکی از طرفین نسبت به استقلال و بی‌طرفی او ایرادی داشته باشد یا از مسادلی مطلع باشد که او را در معرض عدم استقلال قرار می‌دهد، می‌تواند نسبت به معرفی او اعتراض کند، که تبعاً دیوان داوری هنگام بررسی و تأیید نصب او مراتب را ملحوظ می‌کند و اگر ادله مستندی وجود داشته باشد، چه‌بسا او را تأیید نکند.

جرح داور به معنای سلب اعتماد و بی‌اطمینانی نسبت به او است و اگر پذیرفته شود، حیثیت حرفه‌ای و آبروی اجتماعی او را ملکوک می‌کند. متأسفانه گاه جرح داور، به عنوان عامل فشار به اور یا ایجاد تأخیر در داوری مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرد. اعلام جرح داور، ادامه داوری را با مانع مواجه می‌کند زیرا صلاحیت و اعتماد به او برای رسیدگی و صدور رأی تحت سؤال قرار می‌گیرد و مادام که این اعتماد و اطمینان باز نگردد، مشروعیت تصمیمات و اقدامات او هم مخدوش و غائب است. ‌بنابرین‏، در صورت جرح داور جریان داوری متوقف می‌شود تا تکلیف جرح معلوم شود، اگر دیوان داوری اتاق جرح را بپذیرد، تبعاً داور مجروح از ادامه کار ممنوع می‌شود و مرجع داوری یکی از اعضای خود را از دست می‌دهد و باید جانشین او تعیین و انتخاب شود. در صورت رد جرح، داور به کار خود ادامه می‌دهد، اما مانع از جرح مجدد البته به علل جدید، نیست و جرح به کرّات ممکن است.

۳-۳- تعویض داور

یکی از مسائل مربوط به تشکیل مرجع داوری عبارت است از «تعویض داور». تعویض داور هنگامی پیش می‌آید که یکی از داوران از انجام وظایف خود ناتوان باشد (مانند بیماری، اشتغال به مشاغل زیاد و کمبود وقت، یا ناتوانی حرفه‌ای) یا داور فوت کند یا استعفا نماید و دیوان استعفای او را بپذیرد، یا جرح او مورد قبول قرار گیرد و بالاخره ممکن است طرفین داوری متفقاً درخواست تعویض داور را بنمایند. (ماده ۱۲ (۱) قواعد).

علاوه بر این موارد، ممکن است خود دیوان هم به تشخیص خود ‌به این نتیجه برسد که داور عملاً یا قانوناً قادر به انجام وظیفه نیست یا معذور است و تصمم به تعویض او بگیرد، بدون این‌که طرفین درخواست تعویض را کرده باشند ماده ۱۲(۲) قواعد.

تعویض داور، یا جرح داور متفاوت است زیرا در تعویض، استقلال و بی طرفی داور محل تردید نیست و به‌همین لحاظ نحوه رسیدگی و تعیین جانشینی او نیز با جرح فرق می‌کند. رسیدگی و تصمیم‌گیری به مسأله تعویض داور با دیوان داوری است. مطابق ماده ۱۲ (۴) هرگاه در جریان رسیدگی لازم شود که داور عوض شود (مانند فوت یا بیماری، یا ناتوانی، یا جرح، یا استعفای داور، یا تشخیص دیوان، یا درخواست مشترک همه طرف‌ها)، اولاً دیوان داوری موضوع را بررسی و تصمیم می‌گیرد آیا لازم است برای تعیین جانشین داور همان تشریفات اولیه درباره انتخاب و معرفی داور اجرا شود، یا باید به طریق دیگری عمل شود. ثانیاًً پس از این‌که جانشین داور مذکور به هر نحو مشخص شد و مرجع داوری تکمیل گردید، دیوان می‌تواند تصمیم بگیرد که آیا لازم است جریان رسیدگی که نزد مرجع قبلی اجام شده، از نو تجدید شود و اگر آری از چه مقطعی به بعد و تا چه حدودی. از طرفی، اگر پس از اعلام ختم رسیدگی (مثلاً حین شور و صدور رأی)، تعویض داور ضرورت یابد ممکن است همان تعداد داوران باقیمانده بتوانند کار را تمام و رأی را صادر کنند و ضرورتی نداشته باشد که داور جدیدی انتخاب و تعیین گردد. زیرا در این‌صورت، یا باید تمام جریان رسیدگی از نوع تجدید شود که مسلماًً وقت‌گیر و پر هزینه و غیرضروری است، یا باید از داور جدید خواست که صرفاً در شور و صدور رأی مداخله کند که صحیح به نظر نمی‌رسد از او خواسته شود امضای خود را ذیل رأیی بگذارد که در رسیدگی به آن مشارکتی نداشته است. این است که در ماده ۱۲ (۵) قواعد موضوع این‌گونه حل شده که در این قبیل موارد (ضرورت تعویض داور در مرحله پس از ختم رسیدگی) در صورتی که دیوان مناسب بداند، می‌تواند پس از کسب نظر طرفین و داوران باقیمانده و سایر اوضاع و احوال مؤثر در موضوع تصمیم بگیرد و داور جانشین تعیین نکند و همان تعداد داوران باقیمانده کار را تمام کنند که اصطلاحاً آن را هیئت داوری ناقص^[۹۲] گویند.

هدف از این مقررات تسهیل کننده، آن است که ضمن رعایت حقوق طرفین و با دادن فرصت اظهارنظر به ایشان، سرعت رسیدگی نیز تأمین شود و از تأخیرهای بیجا در جریان داوری جلوگیری شود و ضمناً هیچ یک از طرفین نتوانند از امکان تعویض داور، برای تأخیر و اخلال در کار داوری سوءاستفاده نمایند.

در پایان این بخش بد نیست یادآوری کنیم که در داوری​های موردی تشکیل مرجع داوری و مسائل جنبی آن از مسائل دشوار و تأخیرآفرین است، زیرا مرجع سازمانی صالحی که بتواند به موقع تصمیم​گیری کند و موانع رذا از سر راه بردارد، وجود ندارد. در قواعد داوری آنسیترال که برای داوری​های موردی نوشته شده، این نوع مسائل به «مقام منصوب کننده»^[۹۳] (رک. مواد ۸ تا ۱۲ قواعد آنسیترال).

۴- پیش​پرداخت هزینه​های داوری

حجم نمونه و روش نمونه گیری

روش نمونه گیری در این پژوهش روش نمونه گیری هدفمند بود؛ بدین صورت که به صورت تصادفی ۲۴۸ نفر از امدادگران که با بهره گرفتن از جدول مورگان با توجه به حجم جامعه به دست آمده و حجم نمونه ما را تشکیل می‌دهند انتخاب شدند و پرسشنامه های هیجان خواهی، سبک های دلبستگی و ویژگی های شخصیتی بین آن ها توزیع و در پایان پس از هماهنگی های لازم پرسشنامه‌ها جمع‌ آوری شدند.

ابزارهای پژوهش

در این پژوهش از پرسشنامه‌های هیجان خواهی نسخه پنجم (^[۱۶۶]SSS)که توسط زاکرمن (۱۹۷۸) تهیه‌شده و دارای ۴۰ گویه است، پرسشنامه ی پنج عاملی شخصیت (NEO-FFI^[167]) توسط کاستا و مک گری که در سال ۱۹۸۵ طراحی ‌شده که دارای ۶۰ گویه است و از پرسشنامه سبک های دلبستگی که توسط هازن و شیور^[۱۶۸] (۱۹۸۷) تهیه‌شده است استفاده شد.

1. 1. . Wagner ↑

1. 1. . Roberti ↑

1. 1. . Hazan, & shaver ↑

1. 1. . Attachment Styles ↑

1. 1. . Crane ↑

1. 1. . Kim ↑

1. 1. . Perwin ↑

1. 1. . McCrea & Costa ↑

1. 1. . Neuroticism ↑

1. 1. . Extraversion ↑

1. 1. . Openness ↑

1. 1. . Agreeableness ↑

1. 1. . Conscientiousness ↑

1. 1. . Miller, Zimmerman , Logan, Leukefeld, Clayton ↑

1. 1. . Hill JD, Smith ↑

1. 1. . sensation seeking ↑

1. 1. . Physical arousal ↑

1. 1. . Middle reactions ↑

1. 1. . Conscious experience ↑

1. 1. . carroll Izard ↑

1. 1. . Anger ↑

1. 1. . Disgust ↑

1. 1. . Grief ↑

1. 1. . Contempt ↑

1. 1. . Fear ↑

1. 1. . Shame and guilt ↑

1. 1. . Aristotle ↑

1. 1. . Blood ↑

1. 1. . Bile ↑

1. 1. . Soda ↑

1. 1. . Mucus ↑

1. 1. . garry ↑

1. 1. . Mono Amino oxidas ↑

1. 1. . Neurotransmitter ↑

1. 1. . Freud ↑

1. 1. . Jung ↑

1. 1. . The optimal level of arousal and stimulation ↑

1. 1. . Central nervous system ↑

1. 1. . Brain and spinal cord ↑

1. 1. . Woelkel ↑

1. 1. . Sex ↑

1. 1. . Dopamine ↑

1. 1. . Serotonin ↑

1. 1. . Sheldon ↑

1. 1. . Attachment Styles ↑

1. 1. . Shaver, Belskey & Brennan ↑

1. 1. . Hollist & Miller ↑

1. 1. . Meredith et al ↑

1. 1. . Merz, Schuengel & Schulze ↑

1. 1. . Internal Working Model ↑

1. 1. . Pietromonanco ↑

1. 1. . Barret ↑

1. 1. . naaman ↑

1. 1. . Main ↑

1. 1. . Kaplan ↑

1. 1. . Lopz ↑

1. 1. . Gromley ↑

1. 1. . Collins ↑

1. 1. . Allard ↑

1. 1. . Bartholomew ↑

1. 1. . Horowitz ↑

1. 1. . Sumer ↑

1. 1. . Cozzarelli ↑

1. 1. . secure style ↑

1. 1. . preoccupied style ↑

1. 1. . fismissing ↑

1. 1. . fearful style ↑

1. 1. . Sumer & Cozzarelli ↑

1. 1. . Steuber ↑

1. 1. . Psychoanalytic theory ↑

1. 1. . Sigmound Freud ↑

1. 1. . Sigelman, Rider ↑

1. 1. . Erik Erikson ↑

1. 1. . Theory of action ↑

1. 1. . Lorenz ↑

1. 1. . Critical period ↑

1. 1. . Cognitiv Theory ↑

1. 1. . Anexiety ↑

1. 1. . Crowle ↑

1. 1. . Fallowing ↑

1. 1. . Imprinting ↑

1. 1. . Confience base ↑

1. 1. . Separat concern ↑

1. 1. . avoidant attachment ↑

1. 1. . ambivalent attachment ↑

1. 1. . Disorganized ↑

1. 1. . Secure ↑

1. 1. . Fearfull ↑

1. 1. . dismissing ↑

1. 1. . preoccupied ↑

1. 1. . Barrthomoew ↑

1. 1. . Horowitze ↑

1. 1. . Mind Pattern ↑

1. 1. . Information Processing ↑

1. 1. . Personality features ↑

1. 1. .۲٫ persona ↑

1. 1. . Carson ↑

1. 1. . social sciences ↑

1. 1. . anthropology ↑

1. 1. .Fyts ↑

1. 1. . Adler ↑

1. 1. . Horney ↑

1. 1. . Horney ↑

1. 1. . Horney ↑

1. 1. . inferiority f ↑

1. 1. . safety need ↑

1. 1. . basic anxiety ↑

1. 1. . tension ↑

1. 1. . anxiety ↑

1. 1. . Maslow ↑

1. 1. . physiologi ↑

1. 1. . concrete ↑

1. 1. . concrete ↑

1. 1. . humanistic ↑

1. 1. .Watson ↑

1. 1. . stimulus ↑

1. 1. . stimulus ↑

1. 1. . response ↑

1. 1. . Hergenhahn ↑

1. 1. . Olson ↑

1. 1. . Skinner ↑

1. 1. . Allport ↑

1. 1. .Cattel ↑

1. 1. .Aizeng ↑

1. 1. – Mac carthy & costa ↑

1. 1. – Lexical approach ↑

1. 1. -Hergenan & olson ↑

1. 1. – Thursion ↑

1. 1. – Big-five ↑

1. 1. .Alport & Adobert ↑

1. 1. – pervin ↑

1. 1. – phisk ↑

1. 1. – Teupes ↑

1. 1. – cristal ↑

1. 1. -Norman ↑

1. 1. – Borgatta ↑

1. 1. – Digman and Takemoto-chock ↑

1. 1. – surgency ↑

1. 1. – Agreeableness ↑

1. 1. – Dependability ↑

1. 1. – Goldberg ↑

1. 1. – Thondroph ↑

1. 1. – Tropnel & wiginez ↑

1. 1. – Haufestee & Derud ↑

1. 1. – Angliz & Austondurf & john ↑

1. 1. – Choung & Bound ↑

1. 1. – Shemlayouf & pokhilco ↑

1. 1. – Scezirmac & Derud ↑

1. 1. – Schezarweta ↑

1. 1. – Herbicowa & Austondurf ↑

1. 1. – Derud , Diybluss & PerioJini ↑

سازمان هایی که برای استقرار هوش تجاری برنامه ریزی می‌کنند، باید قبل از تصمیم گیری به بررسی زیرساخت های لازم برای بهره گیری از هوش تجاری بپردازند، چه به لحاظ امکانات فنی و چه به لحاظ نیروی انسانی متخصص و چه به لحاظ فرهنگ سازمانی مورد نیاز. همان‌ طور که در مقاله مطرح شده است این عوامل زیرساختی سهم بسیار مهمی از احتمال شکست پروژه های هوش تجاری در سازمان را بخود اختصاص می‌دهند و همین امر منجر به لزوم توجه بیشتر ‌به این مقوله می شود. بعد از تصمیم گیری باید ارزیابی آمادگی سازمانی برای قبول استقرار هوش تجاری صورت پذیرد و با توجه به خروجی حاصل از ارزیابی، اقدامات لازم برای ایجاد آمادگی کامل صورت پذیرد. استقرار هوش تجاری در گرو همکاری و همسویی فناوری اطلاعات و کسب و کار سازمان است. و در صورتی که این دو عامل در یک سازمان با هماهنگی کامل در جهت استقرار هوش تجاری برناه ریزی و هدایت شوند میتوان به مرحله استقرار هوش تجاری در سازمان رسید. در این مرحله نیز گام های استقرار یکی پس از دیگری برداشته می شود و در نهایت منجر به ایجاد سازمانی هوشمند و یادگیرنده می‌گردد.

فصل سوم

روش شناسی پژوهش

۳-۱ مقدمه:

در این فصل به بررسی چگونگی روش تحقیق، گردآوری داده ­ها و تحلیل آن­ها جهت استفاده از داده ­های خام در راستای فرضیات تحقیق پرداخته می­ شود. همچنین تعریف وتفصیل مفاهیم اساسی همچون (جامعه آماری، نمونه گیری و…) ارائه گردیده و مفاهیم اساسی فوق برای تحقیق حاضر بررسی می­گردد.

۳-۲ روش تحقیق:

پژوهش حاضر از نظر هدف پژوهش کاربردی ‌می‌باشد. این پژوهش از نظر منطق اجرای پژوهش از نوع قیاسی، از نظر نحوه­ اجرای پژوهش توصیفی- پیمایشی، از نظر نوع داده ­ها کیفی است.

۳-۳ جامعه آماری:

جامعه آماری این پژوهش کارکنان، مدیران و کارشناسان شعب بانک رفاه شهر کرمانشاه می‌باشند. تعداد جامعه آماری ۲۱۶ نفر است که به شرح جدول ۳-۱ می‌باشد.

جدول ۳-۱ جامعه آماری

طبقه

تعداد

کارکنان

۱۸۶

مدیران وکارشناسان

۳۰

۳-۴ حجم نمونه و روش نمونه گیری:

در این پژوهش از روش نمونه گیری طبقه ای استفاده شده است. برای تعیین حجم نمونه از روش کوکران استفاده شده است:

جدول ۳-۲ حجم نمونه طبقات

طبقات

حجم طبقه ( )

حجم نمونه ( )

کارکنان

۱۸۶

مدیران و کارشناسان

۳۰

کل

۲۱۶

۱۴۰

۳-۵ روش گردآوری داده ها:

در این پژوهش برای جمع‌ آوری اطلاعات مربوط به پاسخ گویی به سوالات پرسشنامه به طور عمده از روش می‌دانی استفاده شده است و هم چنین در ارائه مدل اولیه و جمع‌ آوری اطلاعات اولیه از روش­های کتابخانه ­ای (مطالعه کتاب ها، مقالات، مجلات، طرح های پژوهشی و بانک­های اطلاعاتی اینترنتی) استفاده گردیده است.

۳-۶ ابزار گردآوری داده:

در این پژوهش برای گردآوری داده ها از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. این پرسشنامه با هدف طراحی نقشه استقرار هوش تجاری در بانک رفاه کارگران استان کرمانشاه ‌می‌باشد. که مشتمل بر ۲ قسمت ۵ بخش و ۱۶ سؤال ‌می‌باشد. این پرسشنامه شامل دو قسمت ‌می‌باشد که قسمت اول سؤال­های جمعیت­ شناختی(قسمت اول پرسشنامه) مربوط به خصوصیات کلی پاسخ ­دهندگان از قبیل؛ جنسیت، سن، تحصیلات و … و قسمت دوم شامل سؤال­های نگرشی با هدف بررسی و آزمون فرضیات ‌می‌باشد.

جدول ۲-۳ دسته­بندی سؤالات

متغیرها

سؤالات مرتبط با فرضیات

کیفیت سیستم هوش تجاری

۱ تا ۳

کیفیت اطلاعات

۴ تا ۶

ارزش تسهیم اطلاعات

۷ تا ۹

استفاده از اطلاعات

۱۰ تا ۱۲

استقرار هوش تجاری

۱۳ تا ۱۶

کل

۱۶

۳-۶-۱ نحوه­ امتیازبندی پرسشنامه

برای رتبه ­بندی داده ­های این پژوهش از مقیاس رتبه­ای استفاده شده است. در این روش از پاسخ­گو خواسته ­شد که میزان موافقت یا مخالفت خود را با هر گویه، بر مبنای یک طیف مشخص نماید. از طریق این مقیاس می توان حساسیت، تعقل و باور پاسخ­دهنده را تعیین نمود. در این پرسشنامه از یک مقیاس ۵ گزینه­ای استفاده شده است که ارزش عوامل مقیاسی برای این پرسشنامه از کاملاّ موافقم (۱) تا کاملاّ مخالفم (۵) امتداد خواهد یافت.

۳ ابزار پژوهش

مقصود این است که آیا ابزار اندازه‌گیری مورد نظر می‌تواند ویژگی و خصوصیتی که ابزار برای آن طراحی شده است را اندازه‌گیری کند یا خیر. به عبارت دیگر مفهوم روایی ‌به این سوال پاسخ می‌دهد که ابزار اندازه‌گیری تا چه حد خصیصه مورد نظر را می‌سنجد.