موارد تجویز متادون به عنوان درمان نگهدارنده

افراد زیر برای دریافت درمان نگهدارنده متادون مناسب هستند:

1. 1. معتادان هروئینی یا مواد مخدر دیگر به صورت تزریقی

1. 1. معتادان زندانی

1. بیمارانی که دارای یکی از شرایط زیر باشند: الف) اختلالات عمده محور یک روانپزشکی ب) اختلالات عمده محور دو روانپزشکی پ) اختلالات عمده رشدی- تکاملی مثل اوتیسم و عقب­ماندگی ذهنی ت) بیماری­های عمده غیرروانی که ترک مواد مخدر موجب عوارض ناگوار برای بیمار شود: مثل بدخیمی­ها، بیماری­های پیشرفته کبدی، کلیوی، قلبی و … ث) افکار جدی خودکشی یا سابقه مبادرت به آن در زمان ترک، انجام خودزنی و صدمات عمدی به خود و دیگران در هنگام ترک مصرف مواد مخدر ج) بارداری چ) سابقه اقدام به ترک ناموفق در مراکز معتبر طبی و با بهره گرفتن از روش­های استاندارد تحت نظر روانپزشک. به عنوان یک قاعده کلی، بیمارانی که مدت وابستگی آن­ها بیش از یکسال نبوده و یا قبلاً سعی در ترک نداشته­اند، نامزد مناسبی برای درمان نگهدارنده نیستند (وزیریان، ۱۳۸۲).

به طور خلاصه MMT فواید زیر را برای بیماران به همراه دارد:

1. 1. مصرف مواد غیرقانونی را کاهش می­دهد.

1. 1. زندگی بیمار را ثبات می­بخشد.

1. 1. زندگی سازنده را ممکن می­سازد.

1. 1. مصرف خودسرانه داروها را کاهش می­دهد.

1. 1. از ارتکاب اعمال غیرقانونی می­کاهد.

1. 1. رفتارهای پرخطر به خصوص تزریق مشترک که همراه با خطر انتقال بیماری­های پاتوژن خونی همانند ایدز و هپاتیت است را کاهش می­دهد.

1. 1. بیماری و مرگ و میر ناشی از مواد را کاهش می­دهد.

1. 1. شیوه­ زندگی بیمار، نظم بیشتری می­یابد.

1. 1. کارکرد و موقعیت خانوادگی و اجتماعی وی بهبود می­یابد.

1. 1. وضعیت سلامت جسمانی و حس بهزیستی وی افزایش می­یابد.

1. پیشرفت روند سایر بیماری­های همراه مانند ایدز کاهش یافته یا کندتر می­ شود (وزیریان، ۱۳۸۲).

‌بنابرین‏ درمان نگهدارنده متادون هم برای فرد و هم برای جامعه ثمربخش است. این درمان، هرچند خود نوعی اعتیاد جسمانی ارزیابی می­ شود اما مساوی با اعتیاد تلقی نمی­گردد؛ زیرا فرد به سبب مصرف منظم این دارو از دور تسلسل یکنواخت (مصرف، نشئگی، خماری، جستجوی نوبت بعدی مواد، مصرف) رها می­ شود. در کنار آن به ندرت جایی برای بازگشت مصرف مواد باقی می­ماند. این رهایی از بازگشت، ورود مجدد فرد به جامعه و معطوف ساختن نیروی زندگی به سایر زمینه­ ها را امکان­ پذیر می­سازد (وزیریان، ۱۳۸۲).

مقررات مربوط به درمان (MMT)

1. 1. در درمان متادون، اصل بر مراجعه روزانه برای دریافت داروی متادون مصرفی به صورت محلول ‌می‌باشد.

1. 1. مراجعه روزانه و تحویل دارو توسط پرسنل، به طور ضمنی معنای مراقبت شدن را در بر دارد.

1. 1. مراجعه روزانه باعث تحکیم پیوند یا نظام درمانی و در نتیجه باقی ماندن طولانی­تر در درمان می­گردد.

1. 1. بیماران مشکلات زیادی دارند که در صورت ارتباط روزانه، بخشی از آن­ها با پرسنل مطرح شده و از بار آن­ها کاسته خواهد شد.

1. 1. در دو ماه اول درمان، بردن داروی متادون به منزل توصیه نمی­ شود.

1. در صورتی که بیمار با ثبات باشد و به خصوص در صورت اشتغال، پزشک می ­تواند بعضی دوزهای درمانی را برای بردن به منزل به شرح زیر در نظر بگیرد:

الف) در ماه سوم درمان، بیمار می ­تواند داروی روزهای آخر هفته را به منزل ببرد.

ب) در ماه چهارم، بیمار یک روز درمیان برای دریافت دارو مراجعه کند.

ج) در ماه پنجم، حداقل مراجعه بیمار برای دریافت دارو دو روز در هفته باشد.

د) از ماه ششم، حداقل مراجعه یکبار در هفته ضروری است (همان منبع).

سایر مداخله­های غیردارویی مورد نیاز در درمان نگهدارنده متادون

خدمات روانشناختی

1. 1. جلسات هفتگی گروه­درمانی که برای ارتقای کیفیت زندگی بیمار و کیفیت درمان بسیار مفید است.

1. مشاوره توسط روانشناس مرکز در رابطه با موارد زیر:

الف) حصول اطمینان از تأمین سرپناه، غذا، پوشاک

ب) درگیری­های قانونی

ج) مهارت­ های زندگی

د) کنار آمدن با استرس

و) مشاوره خانواده و تربیت فرزندان

ی) عدم استفاده از مواد غیرقانونی و پیشگیری از عود مصرف آن­ها (وزیریان، ۱۳۸۲).

خدمات مددکاری

خدمات مددکاری می ­تواند در زمینه ­های زیر ارائه شود:

الف) وجود سرپناه و نیازهای عادی اولیه زندگی

ب) درگیری­های قانونی

ج) مسائل و درگیری­های شغلی

د) کمک در یافتن محل شغل

ذ) مسائل خانوادگی و کمک به حل آن

ر) مشکلات مالی در رابطه با درمان متادون

ز) تقویت حمایت خانواده و بستگان بیمار از بیمار (همان منبع).

۲-۹- باورهای ارتباطی ناکارآمد

انسان درگیر ارتباط می­ شود تا هویت پیدا کند، با دیگران پیوند برقرار می­ کند و پیوندهای خود را عمیق­تر می­سازد. درضمن مشکلات خود را رفع و امکانات موجود را کشف می­ کند. ‌بنابرین‏ اساس زندگی و خوشبختی انسان را همین ارتباط­های میان­فردی تشکیل می­دهد. ارتباطات میان­فردی، خود حیات­بخش روابط هدفمند است (وود، ۱۹۹۸).

شاید بتوان گفت یکی از قدیمی­ترین پیوندهای ارتباطی بشر، ازدواج است. ازدواج به معنی قانونمندسازی نوعی ارتباط بین دو انسان (زن و مرد) است. در واقع هدف اصلی ازدواج ارتباط است. بدون ارتباط ازدواج وجهه قانونی ندارد (ادیب­راد، مهدوی، ادیب­راد و دهشیری، ۱۳۸۴).

ارتباطات زناشویی می ­تواند دست­مایه شادی و یا منبع بزرگ رنج و تألم باشد. عشق از امید شروع می­ شود. امید به روزی که احساس فرد درک شود یا پذیرفته شود و ارتباط دلپذیری به وجود آید. ارتباط به زن و شوهر این امکان را می­دهد که با یکدیگر به بحث و تبادل نظر بپردازند، مشکلاتشان را حل کنند و از نیازهای هم آگاهی پیدا کنند. زوج­هایی که نتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند در یک وضعیت نامشخص قرار می­ گیرند (یانگ و لانگ، ۱۹۹۸).

برای برخورداری از یک جامعه و افراد با سلامت روانی و روابط مطلوب با یکدیگر، باید بر روی سالم­سازی و بهبود روابط تلاش کرد. با تأکید بر ارتباط صحیح میان زن و شوهر و با اصلاح نتیجه ­گیری آن­ها در قبال یکدیگر، با کاستن از شدت خصومت­ها ‌می‌توان روابط منطقی­تری میان خانواده ­ها ایجاد کرد (بک، ۱۳۸۲).