۳-۸-۷ آزمون هم‌خطی بین متغیر مستقل

هم خطی وضیعتی است که نشان می‌دهد یک متغیر مستقل تابعی خطی از سایر متغیرهای مستقل است. اگر هم‌خطی در یک معادله رگرسیون بالا باشد، بدین معنی است که بین متغیرهای مستقل همبستگی بالایی وجود دارد و ممکن است علی‌رغم بالا بودن ، مدل دارای اعتبار بالایی نباشد. برای آشکار کردن هم‌خطی چندگانه، تکنیک‌های متعددی وجود دارد. در این تحقیق برای بررسی هم‌خطی بین متغیرهای مستقل از شاخص زیر استفاده می‌شود:

تولرانس ^[۱۰۰]و عامل تورم واریانس^[۱۰۱]: هر چه تولرانس کم باشد اطلاعات مربوط به متغیر کم بوده و مشکلاتی در استفاده از رگرسیون ایجاد می‌شود. عامل تورّم واریانس نیز معکوس تولرانس بوده و هر چقدر افزایش یابد باعث می‌شود واریانس ضرایب رگرسیون افزایش یافته و رگرسیون را برای پیش‌بینی نامناسب می‌سازد.

به طور کلّی می توان نشان داد که عامل تورّم واریانس برای j امین ضریب رگرسیون عبارت است از:

VIFj = (1-Rj2)-1

که در آن Rj2 ضریب تعیین چندگانه است. بدیهی است اگر Xi2 تقریباً به طور خطی با بعضی متغیرهای رگرسیونی دیگر ارتباط داشته باشد، در این صورت Rj2 نزدیک به ۱ و VIFj بزرگ خواهد شد که بزرگی بیش از حد آن موجب مشکلات جدّی ناشی از همخوانی چندگانه می‌شود. تجربیات عملی حاکی از این است که اگر VIF بزرگتر از عدد ۵ باشد، مبیّن وجود یک اخطار احتمالی است و درصورتی که بزرگتر از ۱۰ باشد، یک اخطار جدی را یادآور می‌شود و حکایت از آن دارد که ضرایب رگرسیونی مربوطه به علّت هم‌خطی چندگانه به صورت ضعیفی برآورد شده‌اند.

تولرانس نشان دهنده درصد واریانس یک متغیر پیش‌بینی کننده است که نمی تواند توسط دیگر متغیرهای پیش‌بینی کننده توضیح داده شود. ‌بنابرین‏ وقتی تولرانس نزدیک به صفر است، همبستگی چندخطی بالایی وجود دارد و انحراف استاندارد رگرسیون متورّم خواهد شد. حداقل میزان تولرانس برای متغیرهای مدل در منابع آماری ۱/۰ یا ۲/۰ در نظر گرفته شده است .

پس از بررسی مفروضات رگرسیون، و در صورت برقراری آن‌ ها، می‌توان از مدل رگرسیون برای آزمون فرضیه‌های تحقیق استفاده نمود. برای این منظور لازم است مدل رگرسیون برازش گردیده و با توجه به معنی‌داری ضرایب نسبت به تأیید یا رد فرضیه‌ها اقدام شود.

۳-۸-۸ آزمون معنادار بودن ضرایب

به منظور آزمون معنی دار بودن هر یک از ضرایب برآوردی رگرسیون فرض می‌شود که ضریب رگرسیون برابر صفر است و به عبارتی متغیر مستقل بر متغیر وابسته تأثیری ندارد. یعنی فرضیه صفر به صورت زیر بیان می‎‌گردد:

H₀: β = ۰

در مقابل آن فرضیه رقیب بیان می‌دارد که متغیر مستقل در تغییرات متغیر وابسته مؤثّر واقع می‌شود یعنی:

H₁: β_i ≠ ۰

برای آزمون این فرضیات از آزمون t استیودنت، در سطح معناداری ۵% استفاده می‌شود. اگر در سطح اطمینان ۹۵% (خطای ۵%=) قدر مطلق t به دست آمده از آزمون، بزرگتر از t به دست آمده از جدول با همان درجه آزادی باشد، فرض رد شده و در غیر این صورت تأیید می‌شود. در این آزمون رد به معنی معنا‌دار بودن ضریب مورد نظر و عدم رد به مفهوم بی معنا بودن ضریب مورد نظر است.

در این پژوهش از مدل رگرسیون چندمتغیره برای برازش ضرایب مدل تحقیق و بررسی رابطه بین تغییرات قیمت بازار و حجم معاملات سهام، و انتشار اعلامیه سود سهام و متغیرهای کنترلی استفاده می‌شود.

۳-۸-۹ آزمون نرمال بودن توزیع متغیر وابسته

با توجّه به اهمیت نرمال بودن داده ها در تحلیل رگرسیون، پیش از محاسبه ضریب رگرسیون و برازش مدل رگرسیون، باید نرمال بودن متغیر های وابسته (به عنوان یک شرط استفاده از رگرسیون) مورد بررسی قرار گیرد. در صورتی که سطح معنی‌داری محاسبه شده برای توزیع متغیر وابسته بالاتر از ۵% باشد، می‌توان فرض نرمال بودن توزیع متغیر وابسته را پذیرفت.

۳-۹نرم افزار تحلیل آماری

در تحقیق ‌حاضر به منظور برازش مدل و آزمون فرضیات تحقیق، ابتدا داده های مورد نظر گردآوری و محاسبات متغیر‌های لازم در صفحه گسترده نرم افزار اکسل (Excel) صورت پذیرفت. سپس به منظور انجام تجزیه و تحلیل‌های نهایی از نرم افزار SPSS استفاده گردید.

فصل چهارم

یافته های پژوهش

۴-۱مقّدمه

در فصل پیش به بیان فرضیه‌های تحقیق، مدل­ها و متغیرهای مورد نیاز برای آزمون آن ها، پرداخته شد. همچنین جامعه آماری، نحوه انتخاب نمونه و چگونگی گردآوری داده های مورد نیاز معرفی شد. در این فصل داده های مورد نیاز جهت آزمون فرضیه‌ های تحقیق جمع‌ آوری شده و به عنوان منبعی برای تجزیه و تحلیل استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات گردآوری شده از روش­های آمار توصیفی، آمار استنباطی و همچنین رسم جداول استفاده شده است. استفاده از آمار توصیفی با هدف تلخیص اطلاعات جمع‌ آوری شده و شناخت بیشتر جامعه مورد بررسی صورت پذیرفته است زیرا هدف آمار توصیفی، توصیف، استخراج نکات اساسی و ترکیب اطلاعات به کمک زبان اعداد است. هدف آمار استنباطی، به طور کلی انجام استنباط درباره پارامترهای جامعه از طریق تجزیه و تحلیل اطلاعات موجود در داده های نمونه و همچنین سنجش عدم اطمینانی است ،که در این استنباطها وجود دارد.

در این راستا در اجرای اولیه مدل نخست با بهره گرفتن از آماره های چاو و هاسمن نوع مدل مناسب برازش رگرسیون(داده های تلفیقی یا پانل با اثرات ثابت و تصادفی) تعیین شده و با بهره گرفتن از آماره‌های همچون ایم، پسران و شین و لین و لوین پایایی متغیرها بررسی شده است. سپس در اجرای ثانویه مدل فروض کلاسیک رگرسیون شامل نرمال بودن توزیع متغیرها، استقلال توزیع خطاها، نرمال بودن توزیع خطاها، ناهمسانی واریانس ها و استقلال متغیرهای مستقل بررسی شده است.در نهایت در اجرای نهایی مدل با توجه به معناداری کل مدل و نیز معناداری تک تک ضرایب مدل نهایی استخراج گردیده است.

۴-۲توصیف نمونه آماری

جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران می‌باشند که تا پایان سال ۱۳۸۹ بر پایه نرم‌افزار ره‌آورد نوین بورس برابر با ۴۵۹ شرکت بوده که با توجه به روش غربالگری( بر اساس معیارهای جدول ۴-۱) ۱۲۵ شرکت می‌باشد.

جدول( ۴-۱) تعداد شرکت ها پس از غربالگری

شـــــــــــــــــرح

تعداد

تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تا پایان سال ۱۳۸۹

۴۵۹

تعداد شرکتهایی که در قلمرو زمانی پژوهش از بورس برون رفت داشته اند

(۸۷)

تعداد شرکتهایی که در قلمرو زمانی پژوهش وارد بورس شده اند

(۳۵)

تعداد شرکتهایی که در قلمرو زمانی پژوهش سال مالی آن ها به ۲۹/۱۲ختم نمی شوند

(۶۵)

تعداد شرکتهایی که در قلمرو زمانی پژوهش سال مالی تغییر داده‌اند

(۱۸)

شرکت هایی که اطلاعات مورد نیاز در بخش تعریف متغیرها در دسترس نبوده

(۲۴)

شرکتهایی که در قلمرو زمانی پژوهش به امور سرمایه گذاری و واسطه گری مالی اشتغال دارند

(۳۵)

شرکت های دارای بیش از سه ماه وقفه معاملاتی

(۷۰)

تعداد شرکت های مورد بررسی

۱۲۵

1. 1. Aharony and Swary ↑

1. 1. – Asquith and Mullin4s ↑

1. 1. – Benrtzi, et.al. ↑

1. 1. – Skinner. ↑