۱۰۰ – ۷۵

S1 = خیلی مناسب

۷۵ – ۵۰

S2 = نسبتاً مناسب

۵۰ – ۲۵

S3 = تناسب بحرانی

۲۵ – ۵/۱۲

N₁ = نامناسب، قابل اصلاح

۵/۱۲ – ۰

N₂ = نامناسب، غیر قابل اصلاح

۳-۵ ارزیابی خصوصیات اراضی:

۳-۵-۱ شاخص و درجه اقلیمی :

خصوصیات آب و هوایی حداکثر در چهار گروه نزولات جوی، حرارت رطوبت نسبی و تابش خورشیدی تقسیم می شوند. البته بسته به نوع تیپ بهره وری و محصول، تعداد و نوع آن ها متفاوت خواهد بود. برای ارزیابی هر خصوصیت اقلیمی، مقدار آن در دوره مربوطه با بهره گرفتن از آمار بارندگی محاسبه شده و با مقایسه با جداول اقلیمی، درجه آن تعیین می گردد. برای تلفیق درجات خصوصیات اقلیمی به روش پارامتریک می توان از معادله ریشه دوم یا معادله همان روش پارامتریک خاص، استفاده کرد تا شاخص اقلیمی محاسبه گردد. سپس شاخص اقلیمی به دست آمده باید به مقیاس درجه تناسب باز گردانده شود تا امکان تلفیق ان با سایر خصوصیات اراضی فراهم گردد این عمل توسط معادلات زیر تحقق می یابد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

اگر ۲۵<CI >5/92 CR=16.67+.9CI
اگر ۲۵<CI CR=1.6CI
در این معا دلات CR، درجه تناسب اراضی و CI، شاخص اقلیم می باشد. سایز و همکاران و همچنین کالوگیرو و همکاران برای محصولات مختلف، نیازهای اقلیمی را در قالب جداول نیازها به تفکیک سیکل رشد ارائه کرده اند.

۳-۵-۲ درجه بافت و ساختمان خاک

برای ارزیابی بافت و ساختمان خاک، اگر پروفیل یکنواخت باشد یک درجه یا یک کلاس به بافت تعلق می گیرد. ولی اگر پروفیل یکنواخت نباشد، پروفیل تا عمق توسعه ریشه یا تا بالای لایه محدود کننده بسته به عمق و خاک و نوع محصول به بخشهای مساوی تقسیم شده و با اعمال فاکتورهای وزنی یک بافت یا درجه برای کل پروفیل محاسبه می شود. نظر به اینکه با افزایش عمق خاک اهمیت خواص خاک برای رشد گیاه کاهش می یابد به همین دلیل از ضرایب وزنی مزبور برای اعماق مختلف خاک استفاده می شود.

۳-۵-۳ درجه سنگ و سنگ ریزه

اگر سنگ ریزه در عمق ۲۵سانتی متری موجود باشد و با عمق کاهش یابد، متوسط سنگ ریزه تا عمق ۲۵سانتی متر مورد ارزیابی قرار می گیرد. در غیر این صورت با اعمال فاکتورهای وزنی در عمق توسعه ریشه در بخش های مساوی، متوسط وزنی سنگ ریزه برای کل پروفیل محاسبه و مورد ارزیابی قرار می گیرد .

۳-۵-۴ درجه عمق خاک

عمق بهینه ریشه دو برابر عمقی است که ۶۰ درصد ریشه ها در آن قرار دارند. عمق خاک، ضخامت بخش سست خاک در بالای یک لایه محدود کننده می باشد، که نسبت به ریشه و آب غیر قابل نفوذ است.

۳-۵-۵ درجه آهک

اگر مقدار آهک از عمق ۲۵ سانتی متر به طرف پایین پروفیل کاهش یابد ، مقدار اهک در عمق ۲۵ سانتی متری مورد ارزیابی قرار می گیرد. در غیر این صورت در عمق توسعه ریشه یا تا بالای لایه محدود کننده، با اعمال فاکتور وزنی در بخش های مساوی، درجه نهایی فاکتور آهک تعیین می گردد.

۳-۵-۶ درجه گچ

اگر مقدار گچ از عمق ۲۵ سانتی متر به طرف پایین پروفیل کاهش یابد، مقدار گچ در عمق ۲۵ سانتی متری مورد ارزیابی قرار می گیرد. در غیر این صورت در عمق توسعه ریشه یا تا بالای لایه محدود کننده، با اعمال فاکتور وزنی در بخش های مساوی، درجه نها یی فاکتور گچ تعیین می گردد.

۳-۵-۷ درجه ظرفیت تبادل کاتیونی

برای ارزیابی ظرفیت بافری خاک از ظرفیت تبادل کا تیونی (CEC) ظاهری خاک که با بهره گرفتن از فرمول زیر محاسبه می شود، استفاده می گردد.
در این رابطه CECt ظرفیت تبادل کا تیونی بخش معدنی خاک و clay درصد رس است. برای پروفیل های با هوا دیدگی یکنواخت مقدارCEC در افق B یا در عمق۵۰ سانتی متری از سطح خاک یا بالای لایه محدود کننده در ارزیابی ملحوظ می گردد. برای پروفیل های که تحت تاثیر خاکسترهای اتشفشانی و رسوبات رودخانه ای قرار می گیرند، تا عمق ۷۵ سانتی متری به وسیله اعمال فاکتورهای وزنی مقدار CEC محاسبه می شود. برای تصحیح مواد آلی نیز به ازای هر یک درصد کربن آلی به مقدار آن ۶/۲ cmol⁽⁺⁾/Kg اضافه می شود.

۳-۵-۸ درجه مواد آلی

برای ارزیابی مواد آلی باید متوسط وزنی تا عمق ۲۵ سانتی متری محاسبه گردد.

۳-۵-۹ درجه اسیدیته خاک

برای ارزیابی PH متوسط وزنی آنها در عمق ۲۵-۰ سانتی متری محاسبه می شود. به منظور اجتناب از اثرات متقابل بین درصد اشباع بازی و مجموعه کاتیونهای بازی و اسیدیته خاک از این سه خصوصیت، خصوصیتی با بدترین شرایط انتخاب و ارزیابی می شود که در منطقه ی مورد مطالعه با PH یا اسیدیته خاک مورد ارزیابی قرار گرفته است.

۳-۵-۱۰ درجه EC

اگر مقادیر EC از عمق ۲۵ سانتی متری به پایین پروفیل کاهش یابد ارزیابی برای مقادیر متوسط عمق ۲۵-۰ سانتی متری انجام می گیرد. در غیر این صورت باید عمق توسعه ریشه یا لایه ی محدود کننده، فاکتور های وزنی مناسب در بخش های مساوی اعمال گردد تا مقداری درجه شوری خاک برای پروفیل به دست آید.

۳-۵-۱۱ درجه ESP

اگر مقادیر ESP از عمق ۲۵ سانتی متری به پایین پروفیل کاهش یابد ارزیابی برای مقادیر متوسط عمق ۲۵-۰ سانتی متری انجام می گیرد. در غیر این صورت باید عمق توسعه ریشه یا لایه ی محدود کننده، فاکتور های وزنی مناسب در بخش های مساوی اعمال گردد تا مقداری درجه شوری خاک برای پروفیل به دست آید.
جدول(۳-۳) تعداد ضرایب وزنی برای خاک هایی با عمق مختلف (اقتباس از سایز و همکاران، ۱۹۸۸)

عده ای از ایشان قبض ثمن را داخل درماهیت سلم می دانند به گونه ای که بدن آن سلم تحقق خارجی نیافته است^[۲۳] .
بعضی دیگر دربیان همین عقیده قبض راس المال را همچون قبض دربیع صرف می دانند^[۲۴] . اما ظاهر عبارت عده ای دیگر آن است که جدا شدن قبل از قبض موجب بطلان عقد میگردد^[۲۵].
شیخ (ره ) در “الخلاف ” مساله ۶ میگوید :
” از شرایط صحت سلم آن است که سرمایه پیش از جداشدن ( فروشنده وخریدار از یکدیگر ) دریافت شود ، ابوحنیفه و شافعی نیز همین دیدگاه را پذیرفته اند ^[۲۶]“
شیخ (ره ) در ” المبسوط ” بیع سلم را تفسیر کرده وتحویل دادن قیمت را درمعنای آن شرط دانسته و گفته است :
” سلم عبارت از این است که شخص ، عوض حاضر ویا درحکم حاضر در برابر یک عوض توصیفی در ذمه وتا مدت معلوم ، پیش پرداخت کند^[۲۷] “
با این همه ، وی دربیان شرایط بیع سلم گفته است : از جمله شرایط سلم هشت شرط است …تا اینکه میگوید شرط هفتم ، دریافت سرمایه در مجلس است .
ابوالمکارم ابن زهره در “غنیه ” در یکی از کتابهای بیع میگوید :
” شرایطی که به سلم اختصاص دارد به حکم اجماع طایفه ، چهارتاست : بیان مدت معین ،بیان محل تحویل ، سرمایه حاضرباشد ، و در مجلس عقد دریافت شود^[۲۸] .
علامه (ره) در کتاب “مختلف ” خود در بخش نهم ازکتاب تجارت در سلف ، میگوید:
“مشهور برآنند که دریافت قیمت درمجلس ، دربیع سلم شرط است . این دیدگاه را شیخ ابن عقیل ودیگران انتخاب کرده اند ^[۲۹]“
ابن جنید (ره) می گوید :
” من به تاخیر انداختن دریافت قیمت را ، بیش از سه روز ، دربیع سلم ، نمی پذیرم . مفهوم این دیدگاه ابن جنید (ره) این است که تاخیر دریافت قیمت جایز است ^[۳۰]“
در “مسالک ” درهنگام شرح عبارت “شرایع” درباره تعداد شرایط سلم آمده است :
شرط سوم : دریافت سرمایه پیش از پراکنده شدن طرفین ،در درستی عقد شرط است “
صاحب مالک (ره ) می افزاید :
” این دیدگاه ؛ مشهور و حتی اجماعی است . ظاهر سخن ابن جنید ، روا بودن تاخیر دریافت به مدت سه روز است اما کسی به این نظریه عمل نکرده است .”
علامه (ره) در ” تذکره ” میگوید :
” جداشدن ( خریدار وفروشنده ) از یکدیگر ، پیش از دریافت قیمت ، روانیست واگر آن دو پیش از دریافت از یکدیگر جدا شود ، از دیدگاه تمام علمای ما ، سلم باطل است^[۳۱] “
حتی صاحب “ریاض” (ره ) ” اصل در شرط بودن دریافت قیمت در درست بودن سلم ، اجماع است که در تظاهر از ” غنیه ” نقل شده ( تذکره ) آشکارا بیان شده است، خلاف اسکافی که تاخیر دریافت را تا سه روز روا دانسته است، در “مهذب” ، “دروس” و “مسالک” آمده که این نظریه متروک است^[۳۲]“
حتی صاحب جواهر (ره)، پس از نقل کردن اجماع از “غنیه” و “مسالک” میگوید: “اگر خریدار و فروشنده پیش از دریافت قیمت از یکدیگر جدا شوند از دیدگاه تمامی علمای ما این معامله باطل است. این اجماع دلیل بر این بطلان است زیرا پس از تتبع آراء فقها در این باره روشن شدکه فقط ابوعلی مخالف آن است و می گوید: “من تاخیر انداختن دریافت قیمت را بیش از سه روز نمی پذیرم” و به غیر از او مخالفی در این مساله وجود ندارد. البته صاحب “بشری” همانند صاحب “حدائق” دراین باره اظهار نظر نکرده و دلیل این توقف را عدم وجود نص دانسته است^[۳۳].
روایات دال بر شرط بودن قبض در مجلس:
از اخبار مستفیضه و معتبره بر می آید که اهل عرف نیز مانند اهل شرع از عنوان بیع سلم و سلف چنین می فهمند که در این بیع باید قیمت به فروشنده تحویل داده شود.
در صحیحه حلبی و سلیمان بن خالد از امام صادق (ع) نقل شده که فرمود:”سئل عن الرجل سلم فی الغنم…” از او درباره مردی پرسیدند که گوسفندان سه ساله و دو ساله و چیز های دیگر را تا مدت معینی بصورت بیع سلم می فروشند. امام (ع) فرمود: “اگر شخصی که باید گوسفندان را بدهد؛ نتواند تمام آنها را تحویل دهد بر صاحب این گوسفندان (خریدار) رواست که نیم یا یک سوم و یا دو سوم آنها را از فروشنده تحویل بگیرد و بجای گوسفندان باقیمانده پول دریافت کند”
تقریب استدلال به این حدیث آن است که راوی در این پرسش، از وقوع سلم در گوسفند می پرسد. امام (ع) در پاسخ می فرماید: برای خریداری که بطور سلم گوسفندانی را می خرد رواست که برخی از این گوسفندان را تحویل بگیرد وبجای مقدار باقی مانده قیمت آنها را دریافت کند. این سخن امام (ع) به روشنی نشان می دهد که حقیقت سلم به پرداخت تمامی قیمت، که در حدیث آز آن به راس المال (سرمایه) تعبیر شده بستگی دارد، تا آنجا کا بر خریدار لازم است هرگاه تعدادی از گوسفندان را تحویل گرفت، باید باقی مانده سرمایه اش را از فروشنده پس بگیرد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

در موثقه عبداله بن بکیر آمده است ” از امام صادق (ع) درباره مردی پرسیدند که چیزی را پیش خرید کرده است که مردم نیز معمولا اینگونه چیزها را پیش خرید میکنند نظیر میوه ها، این میوه ها از بین میروند و او پیش خرید خود را دریافت نمیکند . امام (ع) فرمود‌:”وی باید سرمایه اش را از فروشنده بگیرد و یا اورا مهلت دهد” این روایت، مانند روایت پیشین ،برمدعا دلالت دارد وحتی روشن تر از آن است ،زیرا پرسش درباره این است که بیع سلف واقع شده وعملی کردن آن امکان پذیر نیست .
امام (ع) در پاسخ میگوید : دراین صورت باید ،خریدار سرمایه اش را پس بگیرد بنابراین ،روایت به روشنی نشان میدهد که دربیع سلف باید تمامی قیمت پرداخت شود ، زیرا زمانی بازگردانیدن قیمت پرداخت شده امکان دارد که قبلا تمام آن را دریافت کرده باشد .
درصحیحه دیگر از حلبی از امام صادق (ع) نقل شده که آن حضرت فرمود :
(( سلم درحیوان جایز است، مشروط براینکه حیوانی را که میخواهی پیش خرید کنی نام ببری و ویژگی های آن را بیان کنی . بنابراین ،اگر آن را دریافت کردی ( از آن توست ) واگر دریافت نکردی حق داری پولت را پس بگیری ))
دلالت این روایت از آنچه درباره روایت پیشین بیان کردیم روشن میشود.
حتی بعید نیست که گفته شود : درلغت نیز ازبیع سلم یا سلف ،به همین معنا به ذهن تبادر میکند . ازاین رو ، آنان گفته اند : انشای این بیع ممکن است با ایجاب خریدار صورت گیرد ، بدین ترتیب که او بگوید : (( اسلمتک ویا اسلفتک …))این دراهم (پول ) را دربرابر کالایی به تودادم که پس از فلان مدت آن را تحویل دهی ، فروشنده هم بگوید ، قبول کردم .
زیرا معنای سخن خریدار که می گوید : (( اسلمتک هذا المال فی هذاالشی )) جز این نیست که وی این مال را به فروشنده تحویل دهد . چنان که معنای این سخن خریدار (( اسلفتک هذا المال فی کذا )) نیز جز این نیست که وی این مال را و پیش از فرارسیدن زمان تحویل فروخته و درزمان مقرر باید آن را تحویل دهد.
آنچه درنهایت ، ازلغت و روایات یاد شده استفاده می شود ، این است که حقیقت عنوان سلم و سلف برپرداخت تمامی قیمت درمجلس استوار است و پیش خرید کردن کالایی ،جز پرداختن قیمت آن ، معنایی ندارد براین اساس ، پایه بیع سلم عبارت است : از پرداخت ودریافت قیمت به صورت نقد لکن این امر ،اقتضا میکند که عنوان سلم برموردی که قیمت وکالای فروخته شده هردونسیه باشند ، صدق نکند ، اما این را نمیرساند که حقیقت بیع وبا عقد لازم منحصر به ((سلم )) باشد .بلکه همانگونه که بیع نقد وبیع نسیه ، بیع محسوب میشود .درحالی که عنوان سلم بر این دو صدق نمیکند واین عدم صدق ، موجب باطل شدن آنها از اطلاق بیع و عموم عقود نمی شود، همچنین درمساله مورد بحث ما نیزقضیه ازهمین قرار است . ازاین رو ، بیعی که درآن هردوعوض ، نسیه و مدت دار باشند واز مصادیق سلم وسلف محسوب نشوند ، ((احل الله البیع)) وعموم (( افوا بالعقود)) آن را دربر میگیرد ودر نتیجه ، این بیع درست است .
روایت دال بر شرط بودن قبض در مجلس و روایت دال بر جواز تاخیر قیمت
در کتب روایی هیچ دلالت صریحی مبنی بر لزوم پرداخت بهای کالا قبل از تفرق دیده نمیشود. در کتاب وسائل الشیعه می توان به دو روایت اشاره کرد و اینکه نه تنها هیچ کدام بر این شرط دلالت ندارد و بلکه تا حد زیادی جواز آن را هم ثابت می کند:
روایت اول:
اسماعیل بن عمر از شخصی مقداری پول طلب داشت. آن شخص به اسماعیل پیشنهادت کرد که در مقابل آن طلب، خوردنی هایی را بصورت سلم تا زمان معینی به او بفروشد. اسماعیل از آن شخص خواست حکم مساله را سوال نماید. حضرت فرمود: مانعی ندارد، اسماعیل خود به نزد حضرت آمد و سوال را مطرح کرد و گفت: من از فلانی درخواست کردم حکم مساله را از شما بپرسد و شما فرمودید اشکالی ندارد. حضرت فرمود: در این باره دیگرانی که نزد شما هستند چه میگویند؟ گفتم: آنها می گویند فاسد است. حضرت فرمود: آن کار را انجام نده. چنین گمان می کردم که جایز است.^[۳۴]
روایت دوم:
از امام کاظم (ع) درباره معامله سلم با دین پرسیدم: فرمود: اگر بگویی این و این را در مقابل این و این از تو خریدم مانعی ندارد.^[۳۵]
در بررسی روایت اول مشخص می شود که امام (ع) ابتدا حکم مساله را بیان فرموده و پس از اعلام این نکته از سوی اسماعیل که این حکم مخالف عامه است حضرت تنها عدم انجام آن معامله را بر اساس حکم واقعی امر کردند و حتی حکم مخالفین را از روی تقیه تکرار ننمودند و با ذکر “فانی او همت” قرینه ای نیز برای تقیه بودن آن قرار دادند.
در روایت دوم کلمه ” لا باس” مشروعیت معامله سلم را که قبض ثمن در مجلس صورت نگرفته نشان می دهد میرزای قومی (ره) در “جامع الشتات فی اجوبه السوالات” می گوید:
“وبعضی گمان کرده اند که صحیحه منصوربن حازم ،دلالت دارد بر اینکه از شرایط صحت بیع سلف قبض در مجلس است. واین صحیحه به شرح زیر است:
“قال:سالت ابا عبدالله –(ع) عن الرجل یکون له علی الرجل طعام اوبقر او غنم اوغیر ذلک. فانی المطلوب الطالب وابتاع منه شیئا؟قال:لا یبیعه نسیا فاما نقدا فلیبعه “
به تقریب ا ین که کلمه ” مطلوب “مفعول کلمه “انی” باشد ومراداین باشد که می خواهد در عوض همان طلب ،چیزی از او بخرد و آن حضرت فرمود نقد بفروشد نه نسیه . یعنی سلف نفروشدکه قیمت آن را از آن طلب محسوب دارد.
لازم به ذکر است که در این حدیث ،منظور این نیست که میخواهد از او چیزی بخردکه طلب او قصد آن باشد . همچنین اطلاق نسیه بر سلف، غیرظاهراست . وگمان حقیرانی است که این حدیث در مساله بیع نسیه ،وارداست که فقها ذکر کرده اند که هرگاه کسی به نسیه چیزی بفروشد وقبل از انقضای اجل بخواهد آن را بخرد جایز است نقدا و بطور نسیه در کلام فقها اشاره به همین حدیث باشد که منع نسیه در آن شده و هر چند این هم خلاف ظاهر حدیث است و محتاج است به تقدیر مضافی یعنی “قیمت طعام او بقر…” و لکن به ملاحظه حدیث صحیح دیگر که منصور بن حازم روایت کرده ظهور بهم می رساند:
” قال: قلت لابی عبدلله – (ع) رجل کان له علی رجل دراهم من غنم اشتراها منبه فانی الطالب یتقاضاه قال المطلوب: ابیعک هذا النغنم بدراهمک التی عندی.^[۳۶]
و علی ای تقدیر، حدیث خالی از اجمال نیست و به آن استدلال کردن در غایت اشکال است و محقق (ره) در شرائع نافع و علامه (ره) در تحریر قائل به جواز شده اند. از تنقیح نقل نسبت این حول به شیخ (ره) شده و خود نیز آن را پسندیده و او هم به همین معنی تکیه کرده که دین شدن آن بعد معامله است نه قبل، چنانکه خواهیم گفت و عمومات هم دلالت بر آن دارد و اجماعی که ادعا شده در لزوم قبض مجلس در اینجا معلوم نیست.
بررسی موافقت یا مخالفت سلم یا اصل
برخی از فقهای عامه بیع سلم را مخالف اصل می دانند اینان سلم را استثنایی از بیع معدوم میدانند بدین توضیح که قاعده اصلی و اصل دلالت بربطلان بیع معدوم دارد ، اما بیع سلم به خاطر شدت نیاز مردم به آن استثناء تجویز گردیده است اینان بیع سلمم را بیع نسیه میدانند که به هنگام عقد موجود نمی باشد درمقابل ثمن نقدی که زمان آن معجل و حال است ^[۳۷].
بنا به مراتب فوق چون سلم ازقیاس بیع معدوم است در انعقاد آن باید برشروط وقید خاصی برای آن در نظر گرفته شده توجه نمودازجمله شروطی که مربوط به بحث ماست آن است که راس المال یا ثمن معامله در مجلس به قبض یا بیع برسد ، قبض راس المال چه دین باشد و چه عین در نزد اکثرعلما از باب استحسان واجب است ، درمیان اهل سنت مالک در این مورد به قیاس عمل می کند وبه عقیده او هرگاه ثمن در بین سلم دین باشد . به علت ضرورت اجتناب ازبیع دین به دین قبض آن در مجلس لازم است ، چراکه آنچه جایز نیست افتراق دین از دین است نه افتراق عین از دین و اما اکثریت عامه استدلال استحسانی معتقدند که راس المال سلم نوعا و عاده دین است هرگاه به ندرت عین خارجی ، راس المال قرار داده شده ، حکم غالب رابرآن جاری میدانیم و آن را نیز به دین ملحق میکنیم^[۳۸] .
درمقابل عقیده فوق برخی براین باورند که عقد سلم موافق قیاس است وآن را همچون بیعی میدانند که ثمن آن موجل باشد. به عقیده ایشان فرقی میان ثمن ومثمن نیست و همانطور که دربیع نسیه ، ثمن موجل است وخلاف اصل نیز نیست و همانطور که دربیع نسیه ، ثمن موجل است و خلاف اصل نیز نیست دراین مورد هم تاجیل مثمن موجب مخالف آن با اصل نخواهد بود . این عده سلم را از این جهت که در آن زمان پرداخت مثمن معلوم گردیده از اقسام بیع معدوم به شمار نمی آورد^[۳۹].
بنابراین درباب ماهیت سلم دوعقیده وجود دارد عده ای آن را موافق اصل و عده ای مخالف اصل می دانند گروه دوم از آنی توجیه برخوردارند که چون سلم مخالف اصل است باید انعقاد آن را موکول به شرایط خاص از جمله قبض ثمن درمجلس دانست .
قبض راس المال سلم
ضرورت قبض راس المال در مجلس سلم مورد توجه فقهای عامه قرار گرفته به گونه ای که بعضی از ایشان خصوصا بسیاری از حنفیه این شرط را در تعریف ماهیت سلم قرار داده است^[۴۰].
و گفته اند سلم ، فروش مبیع آجل به ثمن عاجل است به گفته ایشان دونام سلف وسلم هردو دلالت برضرورت پرداخت ثمن معامله درهمان مجلس عقد درارند چرا که سلف به معنای تقدیم است واینکه پیامبر فرمودند << اسلفو ……>> معنای اسلاف آن است که بپردازید و ثمن را تقدیم کنید وثمن را به معنای تسلیم راس المال است.
اما ….. که مبتنی بر فقه حنفی است درماده ۳۸۷ خود مقرر میدارد برای صحت بقاء سلم تسلیم ثمن در مجلس عقد لازم است بنابراین هرگاه طرفین عقد ، قبل از تسلیم ثمن معامله متفرق گردند و مجلس عقد را ترک گویند عقد منفسخ می گردد. درمورد نحوه قبض ، علمای مالکی براین اعتقادند که هرگاه ثمن معامله در سلف به تاخیر افتد ودرمجلس عقد به قبض نرسد حالات زیر قابل تصور است .
اول آنکه ممکن است طرفین با یکدیگر توافق وشرط کرده باشند که ثمن به تاخیر افتد و پس ازمدتی پرداخت گردد در این صورت چه راس المال پس ازمدتی قبض شود و چه پرداخت آن به درازا بکشد در هرحال ثمن باطل می گردد ولی اگر پیشاپیش بین طرفین توافقی صورت نگرفته باشد ، عده ای حکم به بطلان داده اند و عده ای اعتقاد به عدم بطلان دارند.^[۴۱]

۲۴- در مواردی هم املای نادرست در متن دیده شده است مانند: نسره (= نثره)، طوطیا (= توتیا)، شکرگذاری (= شکرگزاری)، تعویز (= تعویذ)
روش تصحیح
همانطور که پیش‎تر در معرفی نسخه‌ها اشاره شد نگارنده در کار خود چهار نسخه‏ی خطی در اختیار داشته است. شایان ذکر است در کتابخانه ملی نسخه‌ای اقدم از آثار ظهوری متعلق به سال ۱۰۶۱ هجری یافتم این نسخه به خط نستعلیق خوانا دارای شرح و حاشیه و به همراه تصاویری که نشان‌دهنده‌ی دربار و کارهای ابراهیم عادل شاه، پادشاه بیجاپور، بوده است. در صدد بوده‌ام این نسخه را به دلیل قدمت و اصالت آن، نسخه‌ی اساس کار خود قرار دهم. متأسفانه به دلیل مرجع بودن این نسخه مدیریت محترم کتابخانه ملی با درخواست بنده موافقت نکرد. لذا بنده از بهره‌مندی‌های وافر از این نسخه در کار خود محروم ماندم.
پس از ارزیابی نسخه‌ها، نسخه‌ی موجود در کتابخانه مجلس شورای اسلامی به تاریخ کتابت ۱۲۵۷ هجری، از سویی به لحاظ شرح و حاشیه و همچنین رسم‌الخط بسیار شبیه و نزدیک به نسخه‌ی اقدم کتابخانه‏ی ملی بوده و از سوی دیگر نسبت به نسخ دیگر تاریخ کتابت آن قدیمی‌تر بود. بر این مبنا این نسخه به ‌عنوان نسخه‌ی اساس کار ما قرار گرفت- البته نه اساس مطلق- و از سه نسخه‌ی دیگر کتابخانه ملی، مجلس و دانشگاه تهران به عنوان نسخه بدل استفاده شد.
کار نگارنده برمبنای تصحیح بینابین (تصحیح بر مبنای نسخه‏ی اساس و تصحیح التقاطی) است. یعنی نسخه‌ی اساس را تمام و کمال در متن بیاورد. چشم‌پوشی از نسخه‌ی اساس زمانی صورت گرفت که غلط واضح دیده شد و در مواردی که ضبط آن با نسخ دیگر متفاوت بوده با مقابله با نسخ دیگر، در صورت ارجح بودن نسخه بدل، گونه‌ی صحیح در متن درج شد و در پانوشت، غلط‏های نسخه‏ی اساس و همچنین گونه‌های متفاوت در دیگر نسخ نشان داده شد.
در رسم‌الخط نیز برای روانی و سهولت در خواندن، شیوه‌ی نگارش امروز و تا حد امکان رسم‌الخط مصوب فرهنگستان رعایت و اعمال شده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

علائم و نشانه‌های اختصاری به‌کار گرفته شده در متن عبارتند از:
اس: نسخه‌ی اساس
م.ج: نسخه‌ی مجلس شورای اسلامی
م.ل: نسخه‌ی کتابخانه ملی
د: نسخه‌ی دانشگاه تهران
دیگر نسخ: ضبط مشترک در سه نسخه‌ی معرفی شده غیر از نسخه‌ی اساس.
(!): از نظر نگارنده نادرست است.
: اگر به همراه شماره‌ی تُک (عدد ارجاع) باشد یعنی در نسخه‌ی اساس بوده و در دیگر نسخ نیامده است. اگر بدون شماره‌ی تُک باشد یعنی نگارنده افزوده است.
بِمَنِّه و توفیقِه، إِنَّهُ وَلِیُّ التُّوفیقِ
تصـاویر نسخـه‎ها
تصویر صفحه نخست نسخه‌ی اساس ـ اس
تصویر صفحه نخست نسخه‌ی دانشگاه تهران ـ د
تصویر صفحه نخست نسخه‌ی کتابخانه ملی ـ م.ل
تصویر صفحه نخست نسخه‌ی کتابخانه‌ی مجلس شورای اسلامی ـ م.ج
دیباچـه کتـاب نـورس
سرودسرایان عشرت‌کده‎ی قال، که به‎ نورس سرابستان حال، کار کام و زبان ساخته‌اند. به ‌شهد ثنای صانعی، عذب‎البیان‌اند که چاشنی نغمه‌های شکرین در رگ و پی نی دوانیده و خوش‌نشینان چمن نشاط که به بسط بساط انبساط پرداخته^[۸] به‌ زلال حمد خالقی رطب‎اللسانند که گل ترانه‌های تر از شاخسار صوت و صدا دمانیده. محمل شوق حجازیانش به ‌صدای تال هندیان زنگله‏بند^[۹] و زخم جگر عراقیانش به ‌نمک تار طنبور ترکان در شکرخند. جلاجل اوراق درختان به‌ هوای او ترانه‎ریز، بَلَبان منقار بلبلان به ‌نوای او نغمه‎خیز. نظم:

درین بستان سرا افکنده غلغل

سخن گردیده^[۱۰] گلبن نغمه بلبل

زبان را مطرب بزم دهن کرد

نفس را دمکش ساز سخن کرد

به ضبط نغمه‎ی اسرار پرداخت

ز صندوق تن خلق ارغنون ساخت

رباب از مغز راز آمد به‌گفتن

شدش خشک از غم او پوست بر تن

گل داغش کسی را رُسته از شاخ

که چون نی استخوانش گشت سوراخ

چو نی آنکس نفس در نغمه افکند

که از کاهِش سراپای خود آکند

چو از دردش شود پشت دو تا چنگ

از نظر پی‌ریزی اساس زندگی انسان، دوران کودکی از اهمیت بالایی برخوردار است. تربیت درست یا غلط کودک مقدمه خوبیها و بدیهایی است که کودک در دوران زندگی‌اش دارد. انسان در طول حیات عمرش برطبق خلق و خوی خود عمل می‌کند و پایه و بنیان خلق و خُویش در دوران کودکی ساخته می‌شود.
در این زمینه در قرآن کریم آمده است:
اعمال و افعال هر انسانی بر طبق شالکه اوست.
امری که کاملاً روشن است این است که ادراک زمان کودکی و وقایع و تجربه‌های او در طول زندگی بر شخصیت او اثر زیادی دارد و اینگونه ادراکات و تجارب می‌توانند سلامتی، بیماری، خوشبختی و یا بدبختی او را در تمام عمر آنها پی‌ریزی کند^[۱۴].

احیاء شخصیت کودک

تمام سعی و تلاش پدر و مادر می‌بایست برای مستقل بار آمدن فرزندان‌شان باشد. پس بر آنها لازم است که از همان اوان کودکی به این امر مهم توجه نشان داده و با رفتار و گفتار خود اینگونه شخصیت را در کودکان خود پرروش دهند و با کودک طوری برخورد نمایند که او استقلال خود را باور کرده و خود را به عنوان عضوی از خانواده قبول داشته باشد. یکی از طبیعی‌ترین راه ها برای ایجاد شخصیت در کودک احترام به کودک و دوری کردن از هرگونه توهین و تحقیر به او می‌باشد این مطلب در حدیث نبوی نیز به چشم می خورد. که می‌فرماید: (اکراموا اولادکم) و رسول اکرمe انجام آنرا به والدین تأکید می کند.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

دانشمندان جهان امروز در کتابهای تربیتی خود برای تربیت کودکان به این دو امر که همان احترام به کودک و پرهیز از توهین و تحقیر به آنهاست توجه کامل دارند.
والدین باید در اعماق وجود فرزند نفوذ کرده و او را کاملاً منطقی بار آورده بگونه‌ای که او هم مسائل را همانگونه که بزرگترها می‌بینند، ببینند.
گاهی کودک می‌شنود که اطرافیان در مورد او سخن می‌گویند، از عیب‌هایش بدگویی می‌کنند و سادگی او را وسیله‌ای برای تفریح و خنده قرار می‌دهند کودکان می‌فهمند که بزرگترها آنها را مسخره می‌کنند و بدون آنکه به روحیات کودکانشان پی ببرند آنها را مورد سرزنش قرار می‌دهند در حالیکه این کودک معصوم نمی‌دانند که چرا باید مورد سرزنش قرار گیرند بدین ترتیب دنیای آنها از دنیای بزرگترها جدا می‌شود و کودکان به این نتیجه می‌رسند که والدین موجوداتی غیر از آنها هستند و باید به مقابله در برابر آنها برخیزند.
والدین باید مراقب باشند در گفتگو با فرزندانشان صدایشان بالا نرود و زمانیکه باید به کودک تذکر داد آن تذکرات را با خوشروئی و ملایمت بیان کرد. که باعث ایجاد سدی میان والدین و کودکان و یا ایجاد رنجش‌خاطر در آنها نگردد. زمانیکه با کودک به صورت صحیح برخورد شود کودک نیز با شخصیت و با اعتماد نسبت به خود بزرگ می‌گردد و دیگر در خود احساس حقارت و جدا بودن از اعضای خانواده را نخواهند داشت. باید به کودکان بفهمانیم که آنها هم اعضاء فعال این خانواده هستند و بایست در این خانواده مسئولیتی برعهده بگیرند و آنرا به نحو احسن انجام دهند.
از ابتدای ایام شیرخوارگی احساسات روانی کودک شکل می‌گیرد. زمانیکه هنور کودک قدرت حرکت کردن و سخن گفتن را ندارد می‌تواند خشونت و تندی، مهر و محبت را احساس کند و نتایج اعمال خشن یا پر از محبت دیگران در او اثر بگذارد. والدین می‌بایست از همان اوان کودکی به امر تربیت کودک خود توجه کرده برای حفظ روان و شخصیت کودک کوشش کنند.

کودک و بازی

یکی از تمایلاتی که خداوند در وجود کودک قرار داده است میل به بازی کردن است بازی سبب می‌شود عضلات طفل نیرومند شده و استخوان‌بندی محکمی پیدا کند و باعث سرگرم شدن او شده و مانع از پرداختن کودک به امور نامطلوب می‌گردد.
کودک در هنگام بازی کردن فکرش به کار می‌افتد و در صورت برخورد با مشکل به فکر چاره‌جوئی می‌افتد و همین امر سبب رشد فکرش می‌گردد از طریق بازی می‌توان آگاهی کودک را بالا برد و او را با بسیاری از دانستنیها آشنا کرد اما ناگفته نماند که باید او را از انجام بازی‌های خطرناک و سرگرمی‌هایی که به اخلاق و عفت او آسیب می‌رساند دور کرد^[۱۵].
طبیعت کودک اینگونه است که همانطور که رشد می‌کند نیازمند به نوازش است اگر تحریک و جنب و جوش در طبیعت نباشد امکان رشد نیز وجود ندارد پس بازی با کودک نیاز طبیعی اوست.
تحرک، خنده، بازی و … موجب رشد او می‌شود و تأثیر فوق‌العاده‌ای در روح و روان او دارد دین اسلام نیز به بازی کودک توجه زیادی کرده است. سیره و روش پیامبرe خود درس بزرگی برای پیروانش است ایشان خود امام حسن و حسینu را به دوش می‌گرفت و با آنها بازی می‌کرد در حقیقت این کار لازمه دوران حیات کودک است^[۱۶].
یکی از امور مورد علاقه در کودکان داشتن هم بازی است. کودک همانطور که از انجام بازی لذت می‌برد از داشتن همبازی هم احساس رضایت می‌کند. کودکان زیادی هستند که از تنهائی رنج می‌برند اگر برای این کودکان اسباب‌بازیهای مختلفی هم تهیه کنیم هرگز جایگزین خوبی برای تنهایی آنها قرار نداده‌ایم.
رفتار کودکانه بزرگسالان برای کودکان لذت‌بخش است، سخن گفتن به روش خردسالان و بازی کردن پدر و مادر با فرزندان نه تنها باعث سرگرمی، شادابی و لذت فوق‌العاده آنان می‌شود بلکه وجودشان را از محبت حقیقی سیراب می‌کند و خودباوری و اعتماد به نفس را در آنها تقویت می کند. پدر و مادر باید با فرزندان خود رفیق بوده و خود را هم سطح آنها قرار دهند و به زبانی سخن بگویندکه برای آنها قابل فهم باشد^[۱۷].
کودک در خود احساس ضعف کرده و بزرگسالان را قوی می‌‌داند از طرفی فطرتاً می‌خواهد به تکامل برسد پس تلاش می‌کند که کارهای بزرگترها را تقلید کند و عملاً خود را شبیه به آنها نشان بدهد تا به آن کمالی که مدنظرپدر و مادر است نزدیک شوند. تقلید کردن از سرمایه‌های بزرگ تکامل و ترقی انسان است و خداوند هم این حس را از کودکی در نهاد آدمی قرار داده است. زمانیکه پدر و مادر خود را تنزل داده و در بازی کودکان شرکت می‌کنند، کودک از مسرت و شادی لبریز می‌شود و در باطن احساس می‌کند که کارهای او آنقدر ارزنده و مورد توجه است که پدر و مادر با او همکاری می‌کنند و خودشان را هم سطح با او قرار داده‌اند. پس این امور احساس شخصیت را در کودک زنده کرده و حس استقلال و اعتماد به نفس را در آنها شکوفا می‌کند و اجازه می‌دهد کودک روی پای خود بایستد و احساس وجود و انسان بودن کند^[۱۸].

استحباب بازی با کودک

بازی کردن با کودک از مستحبات دینی است و پیغمبر گرامی نیز به این اصل توجه کامل داشته و در مورد آن به پیروان خود تأکید فروان داشته‌اند. در وسائل جلد ۵ صفحه ۱۲۶ آمده است: قال النبیe: مَن کان عِند صبّیٌ فَلْیتَصاب لَه.
رسول اکرمe فرمودند: آن کس که نزد او کودکی است باید در پرورش او کودکانه رفتار نماید. همانطور که کودک با لباس و کفش نو شادمان می‌گردد، بازی پدر و مادرهم با همان اندازه باعث شادی طفل می‌گردد. بایدتمام تلاش پدر و مادر در شاد کردن کودکشان باشد چون از نظر اسلام شاد کردن کودک از عبادات محسوب می‌شود.
عَنْ ابن عباس قال قال النبیe: من فرّح ابنته فکانمّا اَعْتق رقبهً منْ ولْد اسمعیل و من اَقرَّ عین ابْنٍ فکانمّا بکی من خشیهِ الله. کسیکه دختربچه خود را شادمان کند مانند کسی است که بنده‌ای از فرزندان اسماعیل ذبیح را آزاد کرده باشد و آن کس که پسربچه خود را مسرور و دیده او را روشن کند مانند کسی است که دیده‌اش از خوف خداوند گریسته باشد. کارهای کودک در هنگام بازی و سخنانی که می‌گوید نشان‌دهنده روحیه و درجه شخصیت روانی اوست زمانیکه بزرگترها با کودکان به بازی مشغول می‌شوند می‌توانند به درجه هوش آنها پی ببرند گاهی ممکن است پدر و فرزند باهم روی یک بازی قرار بگذارند مثلاً سوار شدن بر دوش همدیگر در اینجا پدر بر دوش کودک سوار نمی‌شود تنها مقصود سرگرم کردن کودک است در همین مورد ماجرایی از زبان ابورافع یکی از اصحاب پیامبر به همراه امام حسنu است که بیان می‌داریم. ابورافع با امام حسنu که کودک خردسالی بود روی چنین بازی قرار گذاشتند وقتی نوبت به سوار شدن ابورافع بر دوش امام حسنu رسید، امام حسنu گفت: از تو تعجب می‌کنم می خواهی بر دوش کسی سوار شوی که پیغمبرe او را بر دوش خود سوار می‌کند. وقتی نوبت سواری حسنu رسید ابورافع گفت: همانطور که تو به من سواری ندادی من هم تو را بر دوش خود سوار نمی‌کنم، امام حسنu گفت: آیا میل نداری کسی را که پیغمبر بر دوش خود نشاند بر دوشت سوار کنی؟ ابورافع به ناچار کودک را بر دوش خود سوار کرد. عزت نفس و شخصیت روحی این کودک از خلال گفتار و چگونگی استدلال او به خوبی مشخص است کودکی را که پیامبرe در آغوش خود پرورش داده و شخصیت روانی او را احیاء کرده باید بزرگواری خود را باور داشته باشد و هرگز با ذلت و زبونی سخن نگوید^[۱۹].

فصل سوم:

آشناسازی کودکان با اهل‌بیتu

کودکان و سیره اهل بیتu

آشناسازی کودک با اهل بیتu از موضوعات مهم تعلیم و تربیت است پس باید راه های اجرای این یادگیری را به کودک آموخت.
تفاوت اساسی آشناسازی کودک با اهل بیتu و تعلیم و تربیت در این زمینه این است که آشناسازی با سیره اهل بیتu بصورت آموزش غیررسمی و بیشتر در محیط خانواده‌ها انجام می‌گیرد. پس ما به روش های تعلیم و تربیت در این زمینه می‌پردازیم.

آشنایی با القاب اهل بیتu

قبل از آشنایی کودکان با اهل بیتu می‌بایست آنها را با نامها و القاب ائمه آشنا ساخت. ذکر نام و توصیف القاب ائمه معصومینu برای کودکان ضمن آشنا کردن کودکان با این نام‌ها، کودک را با شخصیت آن معصومu نیز آشنا می‌کند. نام و لقب هریک از ائمه علت و فلسفه خاصی دارد که با شنیدن آن نام شخصیت وجودی آن معصومu در ذهن تداعی می‌شود.
در احادیث و سیره ائمهu به علل انتخاب نام و لقب معصومینu اشاره کرده است. مثلاً یکی از القاب امام علیu ابوتراب است که پیامبرe این لقب را بر ایشان قرار داده است.
لِاَنهُ صاحبُ الارض و حُجَهَ اللهِ عَلی اَهلِها بَعدَ رسولُ اللهِ و بَقاوُءها و الیه سُکونها.
بدرستیکه بعد از رسول خداe، علیu صاحب زمین و حجت خدا بر اهل آن است و بقاء نظام زمین به وسیله آن حضرت برقرار می‌شود.
برهمین اساس امام علیu ابوتراب نام گرفت. همچنین در مورد نام‌گذاری فاطمه زهرا به فاطمه از رسول خداe نقل شده است:
اِنَّما سَمَیتُ ابنتی فاطمه لِانَّ اللهَ عزوجل فَطْمَها و فَطْم مِن اَحَبِها مِنَ النار.
همانا دخترم فاطمه نام‌گذاری شده به خاطر آنکه خداوند او و دوستانش را از آتش بریده است.
تمامی اسامی و القاب امامان معصوم نشان‌دهنده معنا و مفهوم ویژه‌ای است که در وجود آنها تجلی یافته است و بیانگر یکی از ویژگیهای شخصیتی آنهاست.
والدین و مربیان می‌بایست نام و القاب ائمه اطهارu را با بیان معنا و مفهوم آن به کودکان بیاموزند تا ضمن فراگیری اسامی اهل بیتu با شخصیت آنان هم آشنا شوند.
توصیف شخصیت اهل بیتu با ذکر اسامی و القاب آنها در سیره و گفتار رسول اکرمe فراوان به چشم می‌خورد و احادیث متعددی از آن حضرت رسیده که به نوعی اهل بیتش را معرفی می‌کند. پیامبرe گاهی همه ائمه اطهار را به ترتیب با نام و مشخصات معرفی می‌کنند و گاهی آنها را با و جملاتی مناسب با شأن آنها معرفی می‌کند. در جایی پیامبرe آورده‌اند:
امامان بعد از من دوازده نفرند که اول ایشان علی بن‌ابیطالب و آخر آنها قائم می‌باشند، آنان جانشینان و اوصیا و اولیای من هستند و حجتهای خدا بر امتند، که هرکس آنها را پذیرفت مؤمن و هرکه انکار کرد کافر است.
روش آشناسازی با اهل بیتu به روش توصیف اسامی و القاب و تعلیم آنها مختص به سیره رسول اکرمe نیست بلکه در سیره و کلام سایر معصومین نیز آمده است.
با بررسی زندگی اهل بیت به این نتیجه می‌رسیم که بطور کلی سیره امامان معصومu اینگونه بوده که هرکدام در زمان حیات خود امام بعد از خود با تمام مشخصات به شیعیان معرفی می‌کرده و با اینکار زمینه اختلاف نسبت به امام بعدی را از بین می‌برد^[۲۰].

آشنایی با ویژگیهای اهل بیتu

وقتی سخن از ویژگیهای اهل بیتu به میان می‌آید منظور خصوصیات خانوادگی، نژادی و محل زندگی آنها مدنظر است. توصیف ویژگیهای محیط و خانوادگی شخص در شناخت شخصیت او تأثیر زیادی دارد زیرا شخصیت یک فرد از عواملی چون وراثت و محیط تأثیرپذیر است. منظور از عوامل وراثت اموری است که فرد هنگام تولد از ناحیه والدین به همراه دارد و بیشتر جنبه ظاهری و جسمی است و به صورت طبیعی رشد می‌کند. اما آنچه فرد پس از تولد از محیط، خانواده، مربیان و جامعه دریافت می‌کند بخشی دیگر از شخصیت او را تشکیل داده و از آن به عوامل محیطی تعبیر می‌شود. هرکدام از این دو عامل در شکل‌گیری شخصیت و معرفی فرد به دیگران نقش اساسی دارد. وقتی به سیره و احادیث معصومانu مراجعه شود موارد متعددی وجود دارد که به معرفی اهل بیتu و ویژگیهای خانوادگی آنان اشاره می‌کند. رسول اکرمe می‌فرمایند: بعد از من دوازده خلیفه و امام هستند که همه ایشان از قریش می‌باشند. پیامبر اکرمe در این حدیث بر دو نکته یکی قریشی بودن اهل بیتu و دیگری اینکه آنها از نژاد قریش و خاندان بنی‌هاشم هستند، اشاره کرده است. از این کلام می‌توان فهمید که انتساب اهل بیتu به چهره‌های شاخصی چون قریش و هاشم که میان اعراب و مسلمانان صدر اسلام معروف بودند و همه‌ آنها را می‌شناختند، می‌رسد. ائمه معصومینu برای معرفی خود از ویژگیهای شخصیتی و خانوادگی استفاده می‌کردند. چنانکه امام حسینu در روز عاشورا به همین روش خود را برای لشکر عمرسعد معرفی کرد و فرمودند: آیا من فرزند دختر پیغمبر شما و فرزند وصی پیامبر نیستم؟ آیا حمزه سیدالشهداء، عموی پدرم و جعفر طیار عموی من نیستند؟
به خدا سوگند از مشرق تا مغرب غیر از من کسی فرزند دختر پیامبر اسلام نیست و تنها من فرزند دختر پیامبر شما هستم. پس برای آشنایی کودکان با اهل بیتu بهتر است ویژگیهای فردی، خانوادگی و محیطی و گاه شرح کوتاهی از زندگی آنها به کودک ارائه گردد. مثلاً باید به کودکان فهماند که محل زندگی و وطن اصلی ائمه اطهارu شهر مدینه بوده که آنجا جایگاه رسول خدا بوده و همه مسلمانان نسبت بدان اظهار علاقه می‌کنند و همچنین می‌بایست توصیف ساده‌ای از شهر مدینه و چگونگی استقرار مسلمانان را در آنجا بیان کرد. گفتن این سخنان به کودکان همراه با تأکید بر اینکه اهل بیتu همه از فرزندان خانواده پیامبر اسلام بوده‌اند موجب می‌شود که آنها بهتر با ائمه آشنا شوند و این آشنایی در ذهن کودکان جای گیرد^[۲۱].

آشنایی با فضائل اهل بیتu

برای آشناسازی کودکان با اهل بیتu بهتر است آنها را با فضائل آنها اشنا نمود این روش بهتر قابل اجرا است.چون بیان فضائل اخلاقی و برجیستگیهای زندگی اهل بیتu برای کودکان به زبان ساده برای آنها قابل فهم است و میزان علاقمندی و دوستی آنها نسبت به اهل بیتu را افزون می‌کند. پیامبر e درباره مقام اهل بیتu در روایات متعددی می‌فرمایند: هرکس با محبت اهل بیتu بمیرد، شهید از دنیا رفته است، آگاه باشید هرکس با محبت اهل بیتu از دنیا برود قبر او زیارتگاه فرشتگان رحمت می‌شود و هرکس با عداوت و دشمنی اهل بیتu از دنیا برود بهشت را استشمام نخواهد کرد^[۲۲].

آشنایی با تشویق

یکی از روش های مؤثر در تربیت، روش تشویق فراگیر است که در جای خود بررسی شده، گرچه این روش یک روش کلی در باب تعلیم و تربیت است ولی در فرایند آشناسازی کودکان با اهل بیتu می‌توان از آن کمک گرفت چون ساختار وجودی انسان به گونه‌ای است که نیاز به تحسین دارد، اگر در برابر کاری که انجام می‌دهند مورد توجه و تشویق قرار گیرد، ادامه کار برایش خوشایند و لذت‌بخش خواهد بود و آنرا به راحتی ادامه می‌دهد. این نیاز از گرایش‌های فطری انسان و از دوران کودکی آشکار می‌شود و در سراسر زندگی او وجود دارد. میل به ستایش و تشویق دیگران در پیشرفت و موفقیت فرد تأثیر فروان دارد و می‌بایست به این میل پاسخ داده شود و به خاطر همین میل فطری است که هر کودک یا بزرگسالی که در برابر موفقیت یا انجام کاری مورد تشویق قرار می‌گیرد بسیار مسرور و خوشحال دیده می‌شود.

آشناسازی با پرسش و پاسخ

با روش پرسش و پاسخ می‌توان کودک را با احکام و معارف الهی آشنا ساخت. همانطور که این روش در مدارس رایج است و آموزگاران پس از بیان محتوای درس از دانش‌آموزان در مورد درس بیان شده، پرسش می‌شود می‌توان برای آشناسازی کودکان با اهل بیتu از این روش استفاده کرد. بدین طریق که نخست باید با کودکان در مورد اهل بیتu سخن گفت و ویژگیهای آنان را با زبان ساده بیان داشت، سپس پرسشهایی را در این زمینه مطرح کرد. مثلاً‌ابتدا نامها و القاب ائمه اطهارu را به کودک یاد داد پس از آن بپرسد که امام اوّل کیست؟ نام پدر و مادرش چیست؟ و …

بلی

مطالعه ادبیات

Who ،What ،WhereHow Much ،How Many

خیر

بلی/ خیر

مطالعه مفهومی یاتاریخی

How ،Why

خیر

خیر

مطالعه موردی

How ،Why

خیر

بلی

یین (۱۹۹۴) بررسی موردی را تحقیق درباره‌ی یک پدیده همراه با زمینه‌ی واقعی آن است در حالیکه پدیده با پیرامون خود پیوند خورده و هدف تحقیق یافتن جواب برای چه، چگونه و چراها می‌باشد. بررسی موردی یک استراتژی تحقیق مناسب برای شرایطی است که موضوع موردنظر چندان بررسی نشده است. علاوه بر این تحقیقات متمرکز بر یادگیری و دانش به راحتی به نتایج کمی و اندازه‌گیری منتهی نمی‌شوند. یکی از چالش‌های پیش روی تحقیق اندازه‌گیری و ثبت یادگیری سازمانی است چرا که مواردی از این دست قابل لمس نیستند مانند تعبیر در قوانین و خطوط مشی. هنگامی که هدف یا موضوع تحقیق غیرقابل لمس (غیرفیزیکی) باشد مانند دانش و یادگیری، هدف تحلیل کیفی پیدا کردن شاخص‌های کمی و قابل لمس برای هدف است (Locket andThompson, 2001).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

بر اساس نظر ین (۱۹۹۴) و با توجه به این شرایط سه نوع استراتژی و روش تحقیق ممکن می تواند انتخاب شود: مطالعه موردی، تحقیقات نظر سنجی و تجزیه و تحلیل آرشیو.
از بین این گزینه ها روش مطالعه موردی برای اهداف این تحقیق به عنوان روش اصلی انتخاب شده است. این انتخاب چند دلیل دارد.
نخست به علت اینکه هدف این بررسی نقش و جایگاه مدیریت ارتباط بامشتری در استراتژی سطح بنگاه است، روش مطالعه موردی نسبت به روش تجزیه و تحلیل آرشیو برتری دارد، چرا که داده های آرشیوی بیانگر نحوه سازماندهی و جایگاه استراتژیک مدیریت ارتباط بامشتری نمی باشد، هر چند که در این مطالعه از داده های آرشیوی نیز استفاده شده است.
از طرف دیگر پدیده مورد مطالعه به اندازه کافی مشخص و قابل فهم نبود و مطالعات قبلی زیادی در مورد آن انجام نشده بود که بتوان از روش نظر سنجی (تجزیه و تحلیل آماری) استفاده کرد.
روش مطالعه موردی درک و فهم در مورد پدیده را در طی مطالعه افزایش می دهد. همچنین روش مطالعه موردی برای مطالعه پدیده های پیچیده که متغیر های بسیاری در آن تاثیر گذار هستند، مناسب است که این تحقیق این ویژگی را دارا می باشد.
سه نوع مطالعه موردی وجود دارد
مطالعه موردی اکتشافی: هدف تعریف سوالات و فرضیه ها مطالعات بعدی است
مطالعه موردی توصیفی: شرح کاملی از یک پدیده در زمینه و محیط آن پدیده را ارائه می کند.
مطالعه موردی تبیینی: شامل بررسی داده های مربوط به روابط علت و معلولی و چگونگی روی دادن وقایع را شرح می دهد.
این مطالعه از نوع اکتشافی است و هدف آن تدوین و پیشنهاد سوالات و فرضیه هایی در مورد نقش و جایگاه استراتژیک مدیریت ارتباط بامشتری در استراتژی سطح بنگاه می باشد
بر اساس نظر ین (۱۹۹۴) طرح تک مطالعه موردی تحت شرایط خاصی قابل توجیه است: وضعیتی که مطالعه موردی بیانگر آزمون مهمی از تئوری موجود است، وضعیتی که مطالعه موردی یک رویداد کمیاب و منحصر به فرد است، وضعیتی که مطالعه موردی یک هدف الهامی را برآورده می کند.
یین (۱۹۹۴) بیان می کند که دو رویکرد برای تجزیه و تحلیل داده های کیفی وجود دارد: مبتنی بر تئوری و توصیف مورد. رویکرد مبتنی بر تئوری از دانش حاصل از تئوری های موجود به عنوان مبنایی برای ایجاد قضیه های اولیه استفاده می شود که طراحی و تجزیه و تحلیل مطالعه را هدایت می کند. استراتژی توصیف مورد بر توصیف غنی مورد متکی است که به عنوان مکانیزمی برای چهارچوب بندی و سازماندهی مطالعه عمل می کند. در این تحقیق با مرور گسترده ادبیات موضوع و تدوین یک چهارچوب نظری برای تحقیق از استراتژی اول استفاده شد ولی در عین حال محقق دارای ذهنی باز بوده و از طرح ایده های جدید در حین فرایند تحقیق استقبال کرده است.

فصل سوم

روش تحقیق

۳-۱)مقدمه

فصل سوم این طرح پژوهشی ،به روش شناسی تحقیق اختصاص دارد.هدف ازروش علمی،کشف حقیقت است.تحقیق ازنظرروش شناسی،کاربردروش های علمی درحل یک مسئله یا پاسخ گویی به یک سوال است.دستیابی به هدفهای علمی شناخت علمی میسرنخواهد بود، مگر زمانی که با روش شناسی درست صورت پذیرد. پژوهشگر بایدتوجه داشته باشدکه اعتبارد ستاوردهای تحقیق به شدت تحت تاثیر روشی است که برای تحقیق خود برگزیده است(خاکی،۱۳۷۸،ص:۱۵۵).
برای اینکه نتایج حاصل از تحقیق معتبر باشد،بایستی از یک روش مناسب در تحقیق استفاده شودچرا که انتخاب نادرست منجربه نتیجه گیری نادرست میشود.دراین فصل به بررسی روش تحقیق ،جامعه اماری پرداخته میشودوسپس ابزار پایایی بررسی میگردد.هدف ازاین توصیف گام به گام ،هماناایجاد امکان به منظورتکرار یا ادامه تحقیقبرای پژوهشگر دیگری میباشد میباشد
بنابراین یکی از مهمترین جنبه های تحقیق علمی، متدولوژی آن است چرا که اساس و مبنای پایایی و روایی مجموعه تحقیق، تا حد زیادی به این بخش وابسته است. بدون متدولوژی تحقیق، بررسی و تحلیل و نتایج مربوطه، معتبر نخواهند بود. از این رو متدولوژی تحقیق از جمله معیارهای رایج ارزیابی تحقیقات علمی، تلقی می گردد. به همین خاطر در تحقیق حاضر،کوشش شده در انتخاب روش و ابزار پژوهش و نمونه مورد بررسی دقت زیادی اعمال شود.
هر اندیشه علمی مبتنی بر متدولوژی معینی است. متدلو ژی عبارت از شناخت نظام مند راه ها و رویه های انجام کار درست است. بنابراین متدلوژی تحقیق ملاک هایی برای شناخت کارهای درست در اختیار محقق قرار می دهد.
مهمترین پرسشی که هر تحقیقی در آغاز کار با آن مواجه می شود این است که هستییا واقعیت اجتماعی ای که می خواهد مورد مطالعه قرار گیرد چیست؟یا به عبارت دیگر وضعیت هستی شناسانه ی آنچه که مورد بررسی قرار می گیرد چیست ؟ از منظرهای مختلف هستی شناسی، واقعیت اجتماعی مورد مطالعه می تواند از موجودات مختلفی نظیر: بدن ها، نگرش ها، باورها، تفسیرها، کردارهای اجتماعی– فرهنگی، متن ها، گفتمان ها و … ساخته شود( Mason,2002 ).
انسانها بطور فردی یا جمعی علاقمند به کسب شناخت و اطلاعات جدید هستند. دوانگیزه مهم موجب این علاقه می شود: یکی نیاز و یافتن راه حل های مناسب برای رفع نیاز و دیگری کنجکاوی. از زمانی که علم و شاخه های مختلف آن رشد نمود و سازمان یافت، مهمترین مسئله هر رشته علمی یافتن روش های مناسب کسب شناخت بود، تا حدی که پیشرفت هر علم به میزان پیشرفت روشهایش وابسته بوده و هست(رفیع پور،۱۳۸۲، ۹). انسان برای جستجو و پیدا کردن حقیقت پدیدارهای جهان، پیش از خود شناخت به روش شناخت محتاج است. نقاط عطف تحول علمی در اثر تحول در روش­شناسی به وجود آمده است و بدون تحول روش­شناسی، شناخت متحول نخواهد شد(خواستار،۱۳۸۷، ۶۴).
روش­شناسی، کاربرد مجموعه­ها یا ترکیبی از روش­ها برای نیل به اهداف بالاتر و پیچیده­تر است. روش یک یا چند عمل معین نیست، بلکه فرآیندی از فعالیت­های منظم و متوالی برای رسیدن به هدفی از پیش تعیین شده است.

۳-۲)روش تحقیق

اغلب در انجام تحقیقات علوم اجتماعی، از روش تحقیق توصیفی استفاده می شود، هدف محقق در این روش تحقیق، توصیف عینی، واقعی و منظم خصوصیات یک موقعیت یا موضوع است. بعبارت دیگر، محقق سعی می کند تا آنچه هست را بدون هیچگونه دخالتی ااستنتاج ذهنی گزارش دهد و نتایج عینی از موقعیت بگیرد(نادری وهمکاران ۱٣٧۵،ص:٧٢). بطورخلاصه تر می توان گفت که تحقیق توصیفی آنچه را که هست توصیف، و تفسیرمی کند و به شرایط یا روابط موجود، عقاید متداول، فرایندهای جاری، آثارمشهود یا روندهای در حال گسترش توجه دارد. توجه آن در درجه اول به زمان حال است، هرچند غالبا رویدادها وآثارگذشته را نیزکه به شرایط موجود مربوط می شوند، مورد بررسی قرار می دهد(بست،۱۳۷۱، ص:١٢). درتحقیقات توصیفی می توان جامعه مورد مطالعه را از طریق پیمایشی تحت بررسی و آزمون قرار داد. پیمایش عبارت از جمع آوری اطلاعات است که با طرح و نقشه وبه عنوان راهنمای عملی توصیف یاپیشبینی و یابمنظور تجزیه و تحلیل روابط برخی متغیرها، صورت می گیرد. پیمایش توصیفی، به توصیف پدیده های خاص در محیطی معین می پردازد، برای آزمون نظریه ها و یاپاسخگویی به پرسشهای پژوهشی بکار می رود و شامل توصیف و نتیجه گیری است( کومار،۱۳۷۴،صص:۴۷-۴۹). مراحل مختلف اغلب پیمایشها به ترتیب زیر است:
مطالعه کتب ونشریات مربوطه، مصاحبه با افراد صاحبنظر، متخصص و باتجربه،
تدوین فرضیه وطراحی روش تحقیق،
طراحی فنون و روش های مورد نیاز تحقیق، اجرای طرح مقدماتی ورفع نواقص ابزار تحقیق،